Wakati wa kunyonyesha, wanawake mara nyingi hujiuliza kama wanaweza kupata ujauzito, kwani baadhi yao huamini kwamba kunyonyesha pekee kunaweza kuwa njia ya kuzuia mimba. Hata hivyo, suala hili ni tata na linategemea mambo mbalimbali, kama vile jinsi mtoto anavyonyonya, mzunguko wa hedhi wa mama, na afya yake kwa ujumla. Katika makala hii, tutachunguza ikiwa mama anayenyonyesha anaweza kupata ujauzito, na vipi kunyonyesha kunavyoweza kuathiri uwezekano wa kupata mimba.
1. Kunyonyesha Kama Njia ya Kuzuia Ujauzito
Kunyonyesha kunaweza kuwa na athari kubwa kwenye mzunguko wa homoni wa mama, na mara nyingi homoni hizi zinazuia ovulation (kutolewa kwa yai kutoka kwa ovari), ambayo ni hatua muhimu katika kupata ujauzito. Hii ndiyo sababu baadhi ya wanawake wanaweza kushindwa kupata mimba wakati wa kunyonyesha, lakini ni muhimu kuelewa kwamba kunyonyesha pekee sio njia salama au ya uhakika ya kuzuia mimba.
a) Lactational Amenorrhea Method (LAM)
Kunyonyesha kunaweza kuzuia mzunguko wa hedhi kwa wanawake waliojifungua hivi karibuni, na hii inaitwa Lactational Amenorrhea Method (LAM). LAM ni mbinu ya kuzuia mimba inayotegemea kunyonyesha kwa kiwango kikubwa, bila kutoa mlo mwingine zaidi ya maziwa ya mama. Mbinu hii inaweza kuwa na ufanisi wa karibu 98% ikiwa:
- Mama ananyonyesha mtoto wake kwa wingi (angalau kila masaa 4-6).
- Mama ananyonyesha mtoto mchanga (umri chini ya miezi sita).
- Mama hajaanza kupata hedhi.
Hata hivyo, kwa wanawake wengi, LAM hufanya kazi tu kwa muda wa miezi 6 ya kwanza ya kunyonyesha, na hatari ya kupata ujauzito huongezeka baada ya mzunguko wa hedhi kurudi.
b) Mabadiliko ya Mzunguko wa Hedhi
Baada ya miezi sita ya kwanza ya kunyonyesha, wanawake wengi huanza kupata mzunguko wa hedhi tena, hata kama wananyonyesha kwa wingi. Hii inamaanisha kwamba ovulation inaweza kutokea tena, na hivyo uwezekano wa kupata mimba unaongezeka. Ingawa kunyonyesha kunapunguza uwezekano wa ovulation, hakuwezi kuzuia mzunguko wa hedhi na ovulation kwa muda mrefu, na wanawake wengi wanaweza kupata ujauzito baada ya mzunguko wao wa hedhi kurudi.
2. Sababu Zinazoweza Kuongeza Uwezekano wa Kupata Ujauzito Wakati wa Kunyonyesha
Kuna mambo kadhaa ambayo yanaweza kuongeza uwezekano wa mama anayenyonyesha kupata ujauzito, ikiwa ni pamoja na:
a) Kutokunyonyesha Kiasili au Kunyonyesha Kidogo
Mama anapokuwa akinyonyesha mtoto wake kwa vipindi virefu au anapokuwa na mapumziko mrefu kati ya kunyonyesha, uwezekano wa kupata ovulation huongezeka. Hii ni kwa sababu mwili wa mama unapata nafasi ya kurudi katika hali ya kawaida ya homoni, na hivyo ovulation inaweza kutokea.
b) Kunyonyesha na Mlo mwingine
Ikiwa mama anaanza kumwongezea mtoto wake vyakula vingine mbali na maziwa ya mama (kama vile nafaka, matunda, au maziwa ya fomu), kunyonyesha hakutakuwa na athari kubwa kwenye mzunguko wa homoni. Hii inaweza kufanya mzunguko wa hedhi kurudi mapema, na hivyo kuongeza uwezekano wa kupata ujauzito.
c) Mama Kuchoka au Kuwepo na Msongo wa Mawazo
Stress na uchovu pia vinaweza kuathiri mzunguko wa homoni na kuongeza uwezekano wa ovulation kutokea. Hivyo, hata kama mama ananyonyesha, ikiwa anahisi uchovu mkubwa au ana msongo wa mawazo, uwezekano wa kupata ujauzito unaweza kuongezeka.
3. Dalili za Ujauzito Wakati wa Kunyonyesha
Baadhi ya mama wanaweza kupata ujauzito wakati wa kunyonyesha na hata kutopata dalili za ujauzito kwa sababu kunyonyesha husababisha mabadiliko ya homoni ambayo yanafanana na dalili za ujauzito, kama vile:
- Kutokwa na damu kidogo: Mama anayenyonyesha anaweza kuona mabadiliko katika mzunguko wa hedhi, ambapo damu inaweza kutoka kidogo au haijitokezi kabisa.
- Maumivu ya matiti: Kunyonyesha kunaweza kusababisha maumivu ya matiti, na hii inaweza kufanana na dalili za ujauzito.
- Kutapika au kichefuchefu: Hii ni dalili ya kawaida ya ujauzito, lakini pia inaweza kutokea kwa sababu ya mabadiliko ya homoni kutokana na kunyonyesha.
Ikiwa mama anayenyonyesha anapata dalili hizi na ana wasiwasi kwamba anaweza kuwa na ujauzito, ni muhimu kufanya kipimo cha ujauzito au kuonana na daktari kwa uchunguzi zaidi.
4. Je, Kunyonyesha Kunavuruga Uwezo wa Kupata Ujauzito Baada ya Kunyonyesha?
Wakati wa kunyonyesha, mwili wa mama hutengeneza homoni za prolactin, ambayo huzuia mzunguko wa hedhi na ovulation. Hata hivyo, baada ya mama kumaliza kunyonyesha au baada ya kunyonyesha kupungua, mwili wake huanza kurudi katika hali ya kawaida na mzunguko wa hedhi unarudi. Hii inamaanisha kwamba, kwa mama ambaye hajatungwa mimba wakati wa kunyonyesha, uwezo wa kupata ujauzito unarudi baada ya kumaliza kunyonyesha.
Kwa mama ambaye ameanza kupata hedhi tena baada ya kunyonyesha, haipaswi kushangaza kama anakutana na ujauzito mapema, kwani ovulation inapotokea, uwezekano wa mimba ni mkubwa.
Soma Hii :Je Mjamzito anaweza kupata Hedhi?
Je ni vigezo gani Mama anayenyonyesha anatakiwa kuwa navyo ili asipate Mimba katika kipindi Cha kunyonyesha hususani ndani ya Miezi 6 ya mwanzo.!
Vigezo unavyotakiwa kuwa navyo wewe kama Mama unanyonyesha ili usipate Mimba hali yakuwa hutumii njia yoyote ya uzazi wa mpango ni kama vifuatavyo;
1. Hakikisha Mtoto wako ana umri chini ya Miezi 6.
2. Hakikisha unanyonyesha Maziwa yako wewe Mama tu bila kuongeza maji wala Uji na nk, katika Miezi sita hii ya Mwanzo!
Unanyonyesha Mtoto maziwa yako kila baada ya masaa 2 – 4 kwa mchana na masaa 4 – 6 na Mtoto ananyonya mpaka anaacha mwenyewe!
3. Hakikisha hupati hedhi kwa maana kwamba huoni siku zako katika kipindi hicho.
Kuna baadhi akina mama wanaweza kuanza kutokwa na damu katika vipindi fulani fulani hususani mwezi 1 au 2 tokea wajifungue na hii haimaanishi kwamba ni hedhi.
Muhimu: Kitu kingine ni kwamba hakikisha kwamba Mtoto hanywi maziwa ya kununua dukani yani anategemea maziwa yako tuu!
Kama hujakidhi vigezo hivyo hapo juu basi kuna uwezekano wa hatari ya kupata Ujauzito kwa 1% – 10% katika kipindi hichi cha Miezi 6 ambapo unanyonyesha maziwa na hutumia uzazi wa mpango!
Ili kuepuka kupata Ujauzito basi utatakiwa kuanza kutumia njia za uzazi wa mpango wiki 3 Mara baada ya kujifungua na endapo umefikisha miezi 6 basi utatakiwa kuchagua njia ya uzazi wa mpango inayokufaa ili kuepuka kupata Mimba zisizo pangwa na mwisho wa siku kuanza kupata shida au kutoa Mimba ambayo ni hatari kwa afya yako na pia ni kosa kisheria!
