Madhara ya Ugonjwa PID kwa Mjamzito na Mtoto Aliyopo Tumboni

Pelvic Inflammatory Disease (PID) ni maambukizi ya mfumo wa uzazi wa ndani kwa wanawake, ambayo huanzia ukeni na kusambaa hadi kwenye mfuko wa uzazi (uterasi), mirija ya mayai (fallopian tubes), na ovari. Ingawa PID huwapata wanawake wa umri wowote wa uzazi, athari zake kwa mama mjamzito na mtoto aliye tumboni ni kubwa zaidi.

PID ni Nini?

PID ni maambukizi ya ndani ya via vya uzazi wa mwanamke ambayo huathiri:

• Uterasi (mfuko wa mimba)

• Mirija ya mayai (fallopian tubes)

• Ovari

• Tishu za nyonga (pelvic tissues)

Kwa kawaida, ugonjwa huu huanzia kwa maambukizi ya zinaa ambayo hayajatibiwa na huendelea kusambaa hadi sehemu za juu za mfumo wa uzazi.

Dalili za PID

Dalili za PID hutofautiana kati ya mwanamke mmoja na mwingine. Wakati mwingine huweza kutokea kwa ghafla, au polepole na bila kujulikana mapema.

Dalili za kawaida ni pamoja na:

• Maumivu ya tumbo la chini (hasa upande mmoja au katikati)

• Homa na baridi

• Kutokwa na uchafu usio wa kawaida ukeni (huwa na harufu mbaya)

• Maumivu wakati wa tendo la ndoa

• Maumivu wakati wa kukojoa

• Kutokwa na damu katikati ya mzunguko wa hedhi

• Uchovu au kizunguzungu

• Kichefuchefu au kutapika (katika baadhi ya kesi kali)

Kumbuka: Mwanamke anaweza kuwa na PID bila kuonesha dalili yoyote, hasa mwanzoni mwa ugonjwa.

• Michoro ya Kielelezo

  1. Muundo wa Via vya Uzazi na Maeneo Yanayoathiriwa na PID

  Maelezo ya picha: Maambukizi huanzia ukeni na kupanda hadi kwenye shingo ya kizazi, mfuko wa mimba, mirija ya mayai, na ovari.

  ---

  2. Mjamzito Aliyeathirika na PID

  Maelezo ya picha: Mjamzito mwenye PID yupo kwenye hatari ya kuharibika kwa mimba, uchungu wa mapema au kuambukiza mtoto maambukizi.

  ---

  Madhara ya PID kwa Mama Mjamzito

  1. Kuharibika kwa Mimba (Miscarriage)
     Maambukizi yanaweza kusababisha mimba kutoka mapema kabla ya wiki ya 20.

  2. Uchungu wa Mapema (Preterm Labor)
     PID huongeza hatari ya kujifungua kabla ya muda kamili (kabla ya wiki 37), jambo ambalo linaweza kuhatarisha maisha ya mtoto.

  3. Kuambukiza Uterasi (Chorioamnionitis)
     Maambukizi ya bakteria yanaweza kufikia kuta za mfuko wa mimba na maji ya uzazi, hali hii husababisha uchungu kabla ya wakati na uambukizaji kwa mtoto.

  4. Kusambaa kwa Maambukizi (Sepsis ya Mama)
     Ikiwa PID haitatibiwa, bakteria huweza kuingia kwenye damu na kusababisha maambukizi ya mwili mzima (sepsis), jambo ambalo ni hatari kwa maisha ya mama.

  5. Kuvuja kwa Maji ya Uzazi kabla ya Muda (PPROM)
     PID husababisha kupasuka kwa membrani za mfuko wa uzazi mapema, na kuongeza hatari ya maambukizi ya ndani kwa mama na mtoto.

  ---

  Madhara ya PID kwa Mtoto Aliyepo Tumboni

  1. Kuzaliwa Kabla ya Muda (Preterm Birth)
     Watoto wanaozaliwa kabla ya wakati wanaweza kuwa na matatizo ya kupumua, kutopevuka kwa viungo, na kuwa na uzito mdogo.

  2. Uzito Mdogo wa Kuzaliwa
     Maambukizi huathiri ukuaji wa mtoto tumboni, hivyo mtoto huzaliwa akiwa na uzito chini ya kilo 2.5.

  3. Maambukizi ya Kutoshughulikiwa (Congenital Infections)
     Mtoto anaweza kuambukizwa bakteria kama vile chlamydia au gonorea wakati wa kujifungua au hata akiwa tumboni.

  4. Kifo cha Mtoto Tumboni (Stillbirth)
     Katika hali kali, maambukizi yanaweza kusababisha mtoto kufa akiwa bado tumboni.

  5. Kulemaa kwa Viungo vya Mtoto
     Maambukizi sugu yanaweza kuathiri mfumo wa neva wa mtoto, figo, au moyo.

  ---

  Uchunguzi wa Haraka wa PID kwa Mjamzito

  Mjamzito mwenye dalili zifuatazo anapaswa kuhudhuria hospitali haraka kwa uchunguzi wa PID:

  • Maumivu ya chini ya tumbo (hasa ya ndani)

  • Kutokwa na uchafu usio wa kawaida ukeni

  • Homa isiyoisha

  • Maumivu wakati wa kukojoa au kujamiana

  • Kuvuja damu bila sababu wakati wa ujauzito

  ---

  Namna ya Kuzuia Madhara ya PID Wakati wa Ujauzito

  1. Pima afya kabla na wakati wa ujauzito – hasa magonjwa ya zinaa.

  2. Tumia kondomu ikiwa bado una uhusiano wa ngono katika ujauzito.

  3. Epuka kuwa na wapenzi wengi wa ngono.

  4. Tibiwa haraka ikiwa una dalili za maambukizi ya uke au njia ya mkojo.

  5. Hudhuria kliniki mara kwa mara kwa uangalizi wa kitaalamu.

  [Soma: Ugonjwa wa pid husababishwa na nini ]

 

Maswali na Majibu (FAQs)

PID inaweza kumpata mama mjamzito?

Ndiyo. Ingawa ni nadra, mama mjamzito anaweza kupata PID hasa ikiwa alikuwa na maambukizi kabla ya kushika mimba.

Je, PID inamwathiri mtoto aliye tumboni?

Ndiyo. PID inaweza kusababisha mimba kutoka, uchungu wa mapema, mtoto kuzaliwa njiti au kuambukizwa.

Nawezaje kujua kama nina PID nikiwa mjamzito?

Dalili ni pamoja na maumivu ya tumbo, homa, uchafu ukeni, na maumivu ya nyonga. Ni muhimu kumwona daktari haraka.

Je, PID inaweza kutibiwa wakati wa ujauzito?

Ndiyo. Kuna dawa salama kwa mama mjamzito zinazotumika kutibu PID, lakini ni lazima daktari ahusike.

Madhara ya PID kwa mtoto ni ya kudumu?

Baadhi ya madhara yanaweza kuwa ya muda, lakini ikiwa maambukizi ni makubwa, yanaweza kusababisha athari za kudumu kwa mtoto.

Je, PID inaweza kuzuia mimba?

Ndiyo. PID huathiri mirija ya mayai, na kusababisha utasa ikiwa haitatibiwa mapema.

PID inaambukizwa vipi kwa mama mjamzito?

Kupitia ngono isiyo salama kabla au wakati wa ujauzito, au kutokana na maambukizi ya bakteria yasiyotibiwa.

Je, ninaweza kuzuia PID kabla ya kushika mimba?

Ndiyo. Pima magonjwa ya zinaa, epuka wapenzi wengi wa ngono, tumia kondomu na tibiwa kabla ya kutafuta mimba.

PID inaweza kurudi tena wakati wa ujauzito?

Ndiyo, hasa kama haikutibiwa vizuri au mwenza pia hajatibiwa.

Ni lini mama mjamzito anapaswa kutafuta msaada wa matibabu?

Mara tu anapoona dalili kama maumivu ya tumbo, homa, kutokwa na uchafu, au kuvuja damu, lazima amwone daktari mara moja.