Kutokwa na damu ukeni wakati au baada ya tendo la ndoa ni jambo linalowasumbua wanawake wengi, ingawa wengi wao hushindwa kulizungumzia wazi kutokana na aibu au hofu. Hali hii inajulikana kitaalamu kama Postcoital Bleeding. Kwa baadhi ya wanawake, hutokea mara moja tu na huisha, lakini kwa wengine, hujirudia mara kwa mara – jambo ambalo linaweza kuashiria tatizo kubwa kiafya.
Sababu Zinazosababisha Kutokwa na Damu Ukeni Wakati wa Tendo la Ndoa
1. Mabadiliko ya Mlango wa Kizazi
Mlango wa kizazi huwa na mishipa ya damu mingi, hasa wakati wa ujauzito au kutumia dawa za homoni.
Msuguano unaweza kusababisha kuvuja.
2. Polyp ya Mlango wa Kizazi
Ni uvimbe mdogo unaoota kwenye mlango wa kizazi.
Hauna kansa, lakini huvuja damu kwa urahisi unapoguswa.
3. Vidonda vya Kizazi (Cervical Erosion)
Tabaka la nje la kizazi huweza kuisha, na kuacha mishipa wazi inayovuja damu kirahisi.
4. Maambukizi ya Uke au Kizazi
Magonjwa ya zinaa kama chlamydia, trichomoniasis, herpes n.k.
Fangasi na bakteria pia huweza kusababisha majeraha madogo.
5. Uke Kukauka
Haswa kwa wanawake waliokoma hedhi au wenye matatizo ya homoni.
Msuguano husababisha michubuko na damu.
6. Saratani ya Mlango wa Kizazi au Uterasi
Dalili ya awali ya saratani ni damu kutoka bila mpangilio, ikiwemo baada ya tendo.
7. Msuguano Mkali au Kutumia Nafasi Zenye Shida
Tendo la ndoa kali au kutofautiana katika ukubwa wa uke na uume.
Uchunguzi wa Kitabibu
Damu kutoka wakati wa tendo haipaswi kupuuzwa. Daktari anaweza kufanya:
Pap smear – kutambua mabadiliko ya kansa
VDRL, HIV, Chlamydia Tests – kutambua magonjwa ya zinaa
Ultrasound ya nyonga – kutazama hali ya kizazi
Colposcopy – kuchunguza mlango wa kizazi kwa ndani
Uchunguzi wa uke kwa macho (Speculum exam)
Tiba ya Kutokwa na Damu Ukeni Wakati wa Tendo la Ndoa
Matibabu hutegemea chanzo halisi. Hapa chini ni tiba mbalimbali:
1. Dawa za Maambukizi
Antibiotics kwa bakteria kama chlamydia, gonorrhea
Antifungal kwa fangasi ya uke
Antiviral kwa herpes
2. Cream za Estrogen kwa Uke Kukauka
Hufanya uke kuwa laini na kuepuka michubuko
3. Upasuaji Mdogo
Kutolewa kwa polyp ya kizazi
Matibabu ya vidonda kwa kutumia cryotherapy (baridi) au LEEP
4. Matibabu ya Saratani (Kama ikigundulika)
Mionzi, chemotherapy au upasuaji mkubwa
5. Dawa za Homoni
Kwa wanawake wenye matatizo ya homoni au waliokoma hedhi
Njia za Asili/Mbinu za Nyumbani
Kumbuka: Njia hizi si mbadala wa tiba ya hospitali, bali ni za kusaidia mwili kupona haraka.
1. Mafuta ya Nazi au Olive
Yanaweza kutumika kama vilainishi wakati wa tendo
2. Juisi ya Majani ya Mpera
Huimarisha afya ya uke na kupunguza kuvuja kwa mishipa midogo
3. Tangawizi na Asali
Hupunguza uvimbe na kusaidia usafishaji wa mzunguko wa damu
4. Kunywa Maji Mengi na Kula Matunda
Kusaidia usawa wa homoni na afya ya uke kwa ujumla
Jinsi ya Kuzuia Kutokwa na Damu Wakati wa Tendo la Ndoa
Tumia vilainishi vya asili kama mafuta ya nazi ikiwa uke unakauka
Epuka tendo lenye msuguano mkali au haraka
Fanya uchunguzi wa afya ya kizazi kila mwaka (Pap smear)
Zingatia usafi wa uke kabla na baada ya tendo
Epuka tendo ikiwa una maambukizi hadi utibiwe [Soma: Mjamzito kutokwa na damu baada ya tendo la ndoa ]
FAQs – Maswali ya Mara kwa Mara
Je, ni kawaida kutokwa na damu kidogo baada ya tendo?
Mara moja linaweza kuwa la kawaida, lakini damu inaporudiwa au ni nyingi, siyo hali ya kawaida na inahitaji uchunguzi.
Je, uke kukauka kunasababisha damu kutoka?
Ndiyo. Msuguano kwenye uke mkavu husababisha michubuko na damu kutoka.
Ni aina gani ya mafuta salama kwa tendo la ndoa?
Mafuta ya nazi safi au jelly za kimatibabu kama KY Jelly ni salama. Epuka vaseline au mafuta ya petroli.
Je, maambukizi yanaweza kusababisha damu baada ya tendo?
Ndiyo. Maambukizi huweka uke kwenye hali ya uvimbe au vidonda, hivyo kusababisha kuvuja damu.
Ni lini nimuone daktari?
Unapovuja damu mara kwa mara, damu nyingi, harufu mbaya, maumivu ya tumbo, au historia ya saratani kwenye familia.
