1. Damu ya zamani (Mzunguko wa hedhi)
Mara nyingi rushwa ya kahawia ni dalili ya damu ya zamani inayochoka kuondoka mwilini—hasa mwishoni au mwanzoni mwa hedhi. Damu inapokaa muda mrefu, huharibika kidogo (oxidation) na kuwa kahawia . Ni ya kawaida na haijatambikika kama tatizo.
2. Ovulation (kutolewa mayai)
Spotting kidogo mara kwa mara karibu na ovulation inaweza kutokea kwa asilimia chache ya wanawake (~5%). Hii inaweza kuchanganyikiwa na uchafu wa kahawia .
3. Kuwashwa au kujeruhiwa kwa uke/wimbilu wa kizazi
• Baada ya ngono:
Sex kali inaweza kusababisha kujeruhiwa kwa utando, na damu inaweza kuchanganyika na uchafu… kisha kuwa kahawia .
• Baada ya kipimo cha gynae (Pap smear) au upasuaji mdogo:
Matendo haya yanaweza kusababisha kuvuja damu ndogo inayoweza kuwa kahawia .
4. Mabadiliko ya homoni (Dawa za uzazi, PCOS, meno)
Dawa za uzazi, ukiong’olewa au wa kudumu (IUD), PCOS au mapigo ya estrogen inaweza kusababisha bleeding isiyo ya kawaida na kutokea kati ya hedhi, na ikawa kahawia .
5. Uchochezi/magonjwa ya watu wa kizazi (Infections)
• Bacterial vaginosis (BV):
Inapotokea, discharge inaweza kuwa kahawia na kuwa na harufu kali, hasa baada ya ngono au hedhi
• VVU au STI nyingine (gonorrhea, chlamydia, trichomoniasis):
Spotting na uchafu wa kahawia inaweza kuwa dalili – hasa ikiwa kuna pia uvimbe wa kiuno, maumivu au uchungu wa kukojoa .
• PID, endometritis, abscess ya pelvic:
Hizi ni infections nzito ambazo zinaweza kusababisha uchafu usio wa kawaida, pamoja na fever, maumivu ya pelvic, na discharge ya kahawia .
6. Cysts, fibroids, polyps
Polyp ya uterasi au serviksi, cyst ya ovari au fibroid inaweza kuongezea uwepo wa damu na discharge kuwa kahawia
7. Endometriosis
Utando wa uterasi (endometrium) unaweza kukua nje ya uterasi, ukasababisha bleeding wakati fulani na uchafu wa kahawia, pamoja na maumivu ya pelvic, hedhi nzito au uchungu wakati wa ngono
8. Ujauzito: implantation, ectopic, au matatizo mengine
Implantation bleeding: uchafu kidogo wa kahawia wakati mayai yanyonya kwenye uke
Ujauzito wa kunyonya nje ya uterasi (ectopic): unaweza kusababisha kahawia, maumivu upande mmoja wa tumbo, na ni dharura ya kiafya .
Matatizo mengine ya ujauzito: kama miscarriage, bleeding nyingi, temperature ya juu .
9. Change ya meno ya kina (Menopause na perimenopause)
Kupungua kwa estrogen inaweza kusababisha uke kuwa nyembamba (atrophic vaginitis), mara nyingi kusababisha bleeding ndogo/redict discharge kuwa kahawia .
Lini ni muhimu kutafuta huduma ya afya?
Tafuta daktari/gynecologist haraka kama:
Kashida inaendelea zaidi ya siku 3
Kuna dalili zingine: uchungu, maumivu pelvic, joto/fever, harufu mbaya, kuvimba
Discharge ana kwa ana kati ya hedhi bila sababu
Unaweza kuwa mjamzito au umekuwa na maumivu makali .
Ushauri wa jumla:
Rekodi mzunguko wako na dalili
Tumia pantyliner kupata tahadhari
Epuka ngono mkali au vaginal exam wakati discharge ipo
Vaa nguo safi za ndani, usitumie douches
Tafuta msaada, uchunguzi: swab, ultra-sound, pap smear, maambukizi
