Mkanda wa jeshi ni ugonjwa wa ngozi unaojulikana kitaalamu kama Herpes Zoster. Huu ni ugonjwa unaosababishwa na virusi vya Varicella Zoster, ambavyo pia husababisha ugonjwa wa tetekuwanga. Baada ya mtu kuugua tetekuwanga, virusi hivi huendelea kukaa ndani ya mwili katika hali ya usingizi, na vinaweza kurudi tena baadaye na kusababisha mkanda wa jeshi. Moja ya dalili kuu zinazojitokeza ni vipele vinavyofanana na malengelenge na maumivu makali sehemu ya ngozi.
Muonekano wa Vipele vya Mkanda wa Jeshi (Kwa Picha)
Ingawa hatuwezi kuonyesha picha moja kwa moja hapa, maelezo yafuatayo yatakusaidia kuelewa jinsi vipele vya mkanda wa jeshi vinavyoonekana:
Hatua ya Awali:
Ngozi huanza kuwasha, kuchoma au kuwa na hisia kali kabla ya vipele kuonekana.
Maeneo ya kawaida ni kifua, mgongoni, shingoni au usoni (hususani karibu na jicho).
Hatua ya Vipele Vidogo:
Vipele vidogo vyekundu huanza kujitokeza katika mstari mmoja upande mmoja wa mwili.
Mstari huu hufuata njia ya neva.
Hatua ya Malengelenge:
Baada ya siku chache, vipele hubadilika na kuwa malengelenge yaliyojaa maji.
Hii ndiyo hatua ya maambukizi zaidi.
Hatua ya Kukauka:
Malengelenge hupasuka, huanza kukauka na kutengeneza ngozi kavu au magamba.
Hatua hii huambatana na maumivu makali.
Kupona:
Ngozi hupona lakini maumivu yanaweza kuendelea kwa wiki au miezi (hii huitwa postherpetic neuralgia).
Maeneo Yenye Uwezekano Mkubwa wa Kuathirika:
Kifua upande mmoja
Mgongo upande mmoja
Shingo
Uso (hasa eneo karibu na macho au sikio)
Tumbo upande mmoja
Sababu za Kuibuka kwa Mkanda wa Jeshi
Kinga ya mwili iliyo dhaifu
Umri mkubwa (zaidi ya miaka 50)
Msongo wa mawazo
Ugonjwa wa kisukari au UKIMWI
Matumizi ya dawa zinazodhoofisha kinga
Tiba ya Vipele vya Mkanda wa Jeshi
Dawa za kupambana na virusi:
Acyclovir
Valacyclovir
Famciclovir
(Zinafaa zaidi zikianza kutumika ndani ya masaa 72 tangu vipele kuanza)
Dawa za kupunguza maumivu:
Paracetamol
Ibuprofen
Dawa za kutuliza mishipa (kama gabapentin)
Matibabu ya kudhibiti vipele:
Kutumia maji ya uvuguvugu na sabuni isiyo na kemikali kuosha eneo lililoathirika
Epuka kugusa au kukuna malengelenge
Matumizi ya dawa za asili:
Mafuta ya nazi au aloe vera kusaidia ngozi kupona
Asali kupaka juu ya vipele (ina antibacterial na hupunguza muwasho)
Jinsi ya Kujikinga
Kupata chanjo ya Zoster kwa watu wenye umri zaidi ya miaka 50
Kuepuka msongo wa mawazo
Kula lishe bora na kufanya mazoezi
Kudhibiti magonjwa kama kisukari