Mbeya College of Health and Allied Sciences (MCHAS) ni chuo cha mafunzo ya afya kilicho katika mkoa wa Mbeya, Tanzania. Chuo hiki ni muhimu sana katika kutoa wataalamu wa afya kwa sekta ya afya ya Mbeya na mikoa jirani, hasa katika mafunzo ya diploma na cheti katika taaluma mbalimbali za afya na “allied sciences”.
Ni muhimu kwa wanafunzi wapya na wale wanaopanga kujiunga na MCHAS kuelewa muundo wa ada, ili waweze kupanga bajeti zao za kifedha na kujiandaa vizuri kwa malipo ya mwaka wa masomo.
Muundo wa Ada (Fee Structure) wa MCHAS
Kupata taarifa kuhusu ada kamili ya MCHAS ni changamoto kidogo kutokana na ukosefu wa waraka wa “fee structure” wa chuo mtandaoni. Hata hivyo, kupitia Guidebook ya NACTE / NTA ya mwaka wa 2025/2026, kuna taarifa za baadhi ya kozi za MCHAS:
Kwa mfano:
Ordinary Diploma – Clinical Dentistry: Ada ya ndani ni Tsh 1,190,400 kwa kozi ya miaka 3.
Ordinary Diploma – Diagnostic Radiography: Ada ni Tsh 1,200,000 kwa kozi ya miaka 3.
Ordinary Diploma – Medical Laboratory Sciences: Ada inaripotiwa kuwa Tsh 1,155,400 kwa masomo ya miaka 3.
Ordinary Diploma – Nursing & Midwifery: Ada ni Tsh 1,255,000 kwa mwaka wa kozi (miaka 3) ‒ kulingana na Guidebook.
Ordinary Diploma – Pharmaceutical Sciences: Ada ya karibu Tsh 1,500,000 kwa kozi ya miaka 3.
Kulinga na “Joining Instruction” ya MCHAS ya 2025/2026, ada huweza kulipwa kwa awamu:
Ada ya masomo (“tuition fee”) inaweza kulipwa kwa installments; mfano, asilimia 70 ya ada hushtakiwa kulipwa katika semester ya kwanza, na asilimia 30 katika semester ya pili.
Ada ya usajili (“registration fee”) ni Tsh 50,000 kwa wanafunzi wa diploma, kulingana na waraka huo.
Kuna ada ya “NACTE Quality Assurance” (au ada ya usimamizi wa ubora) ya Tsh 20,000 kwa wanafunzi wa diploma.
Ada ya NHIF (bima ya afya) ni Tsh 50,400 kwa wanafunzi wasio na bima ya afya wanayolipishwa benki ya NHIF kulingana na waraka wa kujiunga.
Malazi (hostel) kwa MCHAS kwa campus Mbeya ni Tsh 250,000 kwa mwaka kulingana na waraka, lakini inategemea upatikanaji wa vyumba.
Tathmini ya Faida na Changamoto
Faida:
Ada za Masomo Zinazoeleweka: Ada za MCHAS kwa programu za diploma ni wazi katika mwongozo wa NACTE, hii inawawezesha wanafunzi kupanga bajeti zao kwa ufanisi
Chaguo la Malipo kwa Awamu: Kwa kuwa malipo ya ada yanaweza kugawanywa kwenye semester, wanafunzi wana nafasi ya kupunguza mapato ya mara moja na kurahisisha malipo.
Mafunzo ya Afya Muhimu: Kozi kama Laboratory Sciences, Nursing, Dentistry na Pharmacy ni muhimu sana kwenye sekta ya afya, hivyo wanafunzi wana fursa ya kujifunza taaluma zinazohitajika.
Upatikanaji wa Malazi: Kuwa na hosteli ndani ya chuo (ingawa idadi iko chini) ni faida kwa wanafunzi wenye bajeti ndogo au wasiotaka kupanga makazi ya nje.
Changamoto:
Ada Zinazo Panuka: Kwa baadhi ya kozi (kama Pharmacy), ada ni ya juu kulingana na baadhi ya makadirio, ambayo inaweza kuwa mzigo kwa wanafunzi wasio na ufadhili.
Gharama za Bima ya Afya: Ada ya NHIF au gharama za bima inaweza kuongeza mzigo wa kifedha kwa wanafunzi ambao hawana bima zao.
Upatikanaji wa Hosteli: Iwapo hosteli ya chuo haijatosha, wanafunzi wengine huenda wakalazimika kutafuta malazi nje, ambayo inaweza kuongeza gharama ya maisha ya masomo.
Mabadiliko ya Ada: Taarifa za ada zinaweza kubadilika; ni muhimu kuangalia waraka wa kujiunga au “joining instructions” wa mwaka husika ili kupata ada halisi.
Ushauri kwa Wanaotaka Kujiunga na MCHAS
Pakua Waraka wa Kujiunga: Kabla ya kuomba, pata “Joining Instructions” ya MCHAS kwa mwaka unaoomba — haya yatakuonyesha ada zote, ratiba ya malipo, na mahitaji mengine ya kujiunga.
Panga Bajeti yako Vizuri: Hakikisha umejumuisha ada ya masomo, ada ya usajili, bima, malazi, na gharama za maisha kwenye bajeti yako.
Tafuta Ufadhili: Angalia mikopo ya elimu (kama HESLB), misaada ya mafunzo ya afya, au wadhamini wa elimu — ili kusaidia kulipa ada.
Uliza Kuhusu Malipo ya Installments: Tambua ni lini malipo ya awamu yanapaswa kufanywa na ni vikwazo gani vinakuja ikiwa malipo yatachelewa.
Chunguza Usajili wa Hostel: Ikiwezekana, wafute nafasi ya hosteli mapema — pia uliza malipo ya hosteli na sheria zake za malipo.
