Kunyonyesha ni moja ya kazi muhimu sana kwa mama anayenyonyesha. Hata hivyo, jinsi unavyonyonyesha mtoto wako pia ni jambo la msingi, hasa linapokuja suala la usalama. Moja ya maswali ambayo yamekuwa yakiulizwa mara kwa mara na akina mama ni: “Je, kuna madhara ya kunyonyesha nikiwa nimelala?”
Faida za Kunyonyesha Ukiwa Umejilaza
Ingawa kuna hatari kadhaa, baadhi ya mama hupendelea kunyonyesha wakiwa wamelala kwa sababu zifuatazo:
Faraja kwa mama aliyechoka: Mama anaweza kupumzika huku mtoto akinyonya.
Unyonyeshaji wa usiku: Ni njia rahisi kwa kunyonyesha mara kwa mara usiku bila kulazimika kuinuka.
Kuongeza bonding: Inasaidia kukuza uhusiano wa karibu kati ya mama na mtoto.
Lakini, pamoja na faida hizo, wataalamu wa afya wanashauri tahadhari kubwa kwa sababu ya madhara yanayoweza kutokea.
Madhara ya Kunyonyesha Ukiwa Umejilaza
Hatari ya Kumsonga Mtoto (Suffocation)
Mtoto anaweza kufunikwa na mwili wa mama au blanketi bila mama kugundua, hali inayoweza kusababisha kukosa hewa na hata kifo.
Sudden Infant Death Syndrome (SIDS)
Utafiti umeonyesha kuwa kulala na mtoto kitanda kimoja au kumnyonyesha ukiwa umelala huongeza hatari ya SIDS – kifo cha ghafla kwa mtoto mchanga.
Hatari ya Mama Kulala Fofofo
Mama aliyelala fofofo kwa uchovu anaweza kumsahau mtoto kwenye kifua chake, hali inayoweza kusababisha majeraha au matatizo ya kupumua kwa mtoto.
Kupinduka kwa Mtoto
Mtoto anaweza kubadilika mkao akiwa kifuani au pembeni na kusababisha matatizo ya kupumua, hasa kwa watoto wachanga wasiojiweza.
Kupungua kwa Uangalizi
Kunyonyesha ukiwa umelala kunaweza kumaanisha kuwa mama hamuangalii mtoto moja kwa moja, hivyo hatari kama kutapika au kumeza maziwa vibaya huweza kutokea bila kutambuliwa mapema.
Jinsi ya Kunyonyesha kwa Usalama Wakati wa Kulala
Ikiwa unalazimika kunyonyesha ukiwa umelala, fuata tahadhari hizi:
Tumia mkao wa kulala upande mmoja (side-lying position) kwa uangalifu.
Hakikisha kitanda ni safi, bila mito mingi au blanketi zinazoweza kumfunika mtoto.
Usinyonyeshe ukiwa umechoka sana au umetumia dawa za usingizi.
Hakikisha mtoto hawezi kuanguka kitandani.
Tumia saa ya kukukumbusha kumrudisha mtoto kitandani kwake baada ya kunyonyesha.
Ushauri kutoka kwa Wataalamu
Wataalamu wa afya ya uzazi na watoto wanashauri:
“Kunyonyesha mtoto ni tendo la asili lakini linahitaji umakini mkubwa hasa wakati wa usiku. Kama mama ana uchovu mkubwa, ni vyema kumwomba msaada au kutumia mkao wa kukaa badala ya kulala.”
FAQs – Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara
Je, kunyonyesha nikiwa nimelala kunaweza kusababisha mtoto wangu kukosa hewa?
Ndiyo. Ikiwa mama atamfunika mtoto bila kujua, mtoto anaweza kukosa hewa, jambo ambalo ni hatari sana.
Ni umri gani salama wa kuanza kunyonyesha nikiwa nimelala?
Ni bora zaidi kusubiri hadi mtoto aweze kugeuka mwenyewe (miezi 4–6), lakini hata hivyo tahadhari kubwa zinahitajika.
Ni mikao gani salama ya kunyonyesha usiku?
Mkao wa kukaa kitandani (cradle hold) au mkao wa upande mmoja (side-lying) kwa uangalifu mkubwa.
Je, kuna hatari ya mama kulala fofofo na kumsahau mtoto?
Ndiyo. Haswa kama mama yuko kwenye uchovu mkubwa au ametumia dawa za usingizi.
Kuna njia mbadala ya kunyonyesha usiku bila hatari?
Ndiyo. Unaweza kunyonyesha mtoto huku umeketi kwa msaada wa mto maalum wa kunyonyesha kisha kumrudisha mtoto kitandani mwake.
Je, kunyonyesha nikiwa nimelala kunaathiri mkao wa kunyonyesha sahihi?
Inaweza kuathiri. Ikiwa mtoto hajashikilia vizuri, anaweza kunyonya vibaya au kumeza hewa.
Je, wanaume wanaweza kusaidia vipi usiku?
Wanaweza kumuinua mtoto kwa ajili ya kunyonyesha, kumbembeleza baada ya kunywa au kubadilisha nepi.
Je, ninahitaji vifaa maalum vya kunyonyesha usiku?
Mto wa kunyonyesha na taa ya usiku inaweza kusaidia kuzuia usingizi mzito na kuongeza uangalizi.
Kuna uhusiano kati ya kunyonyesha usiku na SIDS?
Ndiyo. SIDS imehusishwa na mazingira hatarishi ya kulala pamoja na mtoto, hasa kwa watoto chini ya miezi 6.
Naweza kumweka mtoto wangu kitandani kwangu wakati wa kunyonyesha usiku?
Ni salama ikiwa uangalizi ni wa karibu na kitanda ni salama bila vitu vinavyoweza kumzuia kupumua.
