Bamia ni mboga maarufu katika familia nyingi, ikijulikana kwa ule ute wake wa asili na faida lukuki kiafya. Hata hivyo, kama ilivyo kwa vyakula vingine, kula bamia kupita kiasi au kwa baadhi ya watu wenye hali fulani za kiafya kunaweza kusababisha madhara kadhaa ambayo hayafahamiki sana na wengi.
Bamia ni Nini?
Bamia ni mboga ya kijani yenye muundo wa kidole cha mtu, ambayo hujaa ute ndani. Inatumiwa kwa kupikwa, kukaangwa, au hata kutengenezwa kuwa juisi au maji ya afya. Ina virutubisho vingi kama vile:
Vitamini C, K, na A
Folate
Madini ya magnesium na calcium
Fiber (nyuzi lishe)
Antioxidants
Ingawa bamia ni chanzo kizuri cha virutubisho, ulaji wake kupita kiasi au kwa watu wenye matatizo maalum ya afya unaweza kuleta athari zisizotarajiwa.
Madhara Ya Kula Bamia
1. Kuongeza Gesi Tumboni na Kuvimba
Bamia ina kiwango kikubwa cha fructans – aina ya wanga ambayo kwa baadhi ya watu husababisha gesi, mvurugiko wa tumbo na kujaa tumboni, hasa kwa watu wenye matatizo ya tumbo kama IBS (Irritable Bowel Syndrome).
2. Kuharisha au Kutapika
Kwa watu wengine, bamia huweza kuchochea utumbo kufanya kazi kupita kiasi, na kusababisha kuharisha au kutapika, hasa inapoliwa kwa wingi au ikiwa haijapikwa vizuri.
3. Kuathiri Wanaotumia Dawa za Kugandisha Damu
Bamia ina kiwango kikubwa cha vitamini K – kirutubisho kinachosaidia kuganda kwa damu. Hii inaweza kuingiliana na dawa kama warfarin, na kupunguza ufanisi wake kwa watu wanaotibiwa matatizo ya damu.
4. Mawe kwenye Figo (Kidney Stones)
Bamia ina oxalates, ambazo huongeza hatari ya kutengeneza mawe kwenye figo, hasa kwa watu wenye historia ya tatizo hilo.
5. Ute wa Bamia Kuwasumbua Baadhi ya Watu
Ute mwingi wa bamia unaweza kuwa kero kwa baadhi ya watu. Baadhi hupata kichefuchefu au kutojisikia vizuri kutokana na muundo huu wa ute.
6. Mzio (Allergy) kwa Bamia
Watu wachache wanaweza kuwa na aleji ya bamia, ambayo huweza kusababisha:
Kuwasha koo
Kuvimba midomo au ulimi
Mapele au vipele vya ngozi
Kupumua kwa shida
7. Kusababisha Damu Kuwa Ndogo kwa Wagonjwa wa Kisukari
Bamia huchukuliwa na watu wengi kama mboga ya kusaidia kudhibiti sukari, lakini tafiti zingine zinaonesha kuwa inapotumiwa kupita kiasi, huweza kuingilia utendaji wa dawa fulani za kisukari kama metformin.
Ni Nani Anatakiwa Kuwa Mwangalifu na Bamia?
Watu wenye historia ya mawe kwenye figo
Watu wanaotumia dawa za damu kama warfarin
Wagonjwa wa IBS au matatizo ya tumbo
Wagonjwa wa kisukari wanaotumia dawa
Wenye aleji ya vyakula au historia ya mzio
Njia Salama za Kula Bamia
Iandaliwe vizuri (kupikwa kwa mvuke, kukaangwa kidogo au kuchemshwa)
Kula kwa kiasi – si zaidi ya kikombe kimoja kwa siku
Epuka kula bamia ya kusindikwa sana au iliyowekwa viungo vingi vya kemikali
Kwa wagonjwa wa kudumu, wasiliana na daktari kabla ya kuongeza bamia kwenye lishe kila siku [Soma : Faida za maji ya bamia ukeni ]
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQs)
Je, kula bamia kila siku ni salama?
Ndiyo, kwa watu wengi ni salama lakini kwa kiasi. Kwa wenye matatizo ya figo au kutumia dawa za damu, wanapaswa kushauriana na daktari.
Bamia inaweza kusababisha gesi tumboni?
Ndiyo. Ina fructans ambazo huweza kuongeza gesi na kujaa kwa baadhi ya watu.
Kwa nini watu wenye mawe ya figo hawaruhusiwi kula bamia sana?
Kwa sababu bamia ina oxalates, ambazo husababisha au kuongeza uwezekano wa mawe kwenye figo.
Je, bamia inasaidia kushusha sukari?
Inaweza kusaidia kwa kiasi fulani, lakini haipaswi kutegemewa peke yake bila ushauri wa daktari.
Bamia inaweza kuwa sumu au hatari?
La hasha. Si sumu, lakini inaweza kuwa na athari zisizopendeza kwa watu wenye hali fulani za kiafya au inapoliwa kupita kiasi.
