Kitunguu maji ni mojawapo ya viungo vinavyopatikana kwa urahisi jikoni na kimekuwa kikitumika kwa muda mrefu si tu kama kiungo cha kuongeza ladha ya chakula, bali pia kama tiba ya asili. Kina virutubisho muhimu kama vitamini C, flavonoids, madini ya sulfur, na antioxidants zinazosaidia mwili katika mapambano dhidi ya magonjwa.
Lakini kama ilivyo kwa vyakula au dawa yoyote, kitunguu maji kikitumiwa kupita kiasi au bila tahadhari kinaweza kuleta madhara mbalimbali mwilini.
Madhara Ya Kitunguu Maji Mwilini
1. Maumivu ya Tumbo na Gesi
Kutumia kitunguu maji kwa wingi au juisi yake bila kuipikia kunaweza kusababisha kujaa gesi tumboni, kiungulia, au kuhisi maumivu tumboni kwa watu wenye tumbo nyeti.
2. Harufu Mbaya ya Kinywa
Kitunguu kina kemikali za sulfur zinazobaki mdomoni na kusababisha harufu kali ya kinywa, hata baada ya kusafisha meno.
3. Kichefuchefu na Kutapika
Kula kitunguu mbichi au kunywa juisi yake kwa wingi huweza kuchochea hisia za kichefuchefu, hasa kwa watu wenye matatizo ya mfumo wa mmeng’enyo.
4. Allergy (Mzio) kwa Watu Wachache
Watu wachache hupata mzio wa kitunguu unaoweza kuleta dalili kama kuwashwa kwa ngozi, macho, pua kujaa au kuvuja, na hata mapele mwilini.
5. Kuwasha Macho Wakati wa Kukata
Kemikali za sulfur zinazotoka kwenye kitunguu huchanganyika na hewa na kuunda asidi ambayo huathiri macho, kusababisha kuwasha na kutoa machozi.
6. Kuongezeka kwa Asidi Tumboni (Acid Reflux)
Kwa watu wenye tatizo la asidi kurudi juu (GERD), kitunguu kinaweza kuzidisha hali hiyo na kusababisha kiungulia mara kwa mara.
7. Kupunguza Uwezo wa Damu Kuganda
Kitunguu kina uwezo wa kupunguza kuganda kwa damu. Hii ni hatari kwa watu wanaotumia dawa za kupunguza damu kuganda (blood thinners), kwani huongeza hatari ya kutokwa damu kupita kiasi.
8. Maumivu ya Kichwa
Kwa baadhi ya watu, harufu kali ya kitunguu inaweza kusababisha maumivu ya kichwa au kusababisha migraines.
9. Kuharibika kwa Ngozi
Kupaka juisi ya kitunguu kwenye ngozi au nywele bila kuchanganywa vizuri na mafuta au bidhaa nyingine kunaweza kusababisha kuchoma ngozi au kuwasha kali.
10. Matatizo kwa Wenye Shida za Figo
Kitunguu kina kiasi kikubwa cha potassium, ambacho ni hatari kwa watu wenye matatizo ya figo, kwani figo zao haziwezi kutoa potassium kwa ufanisi.
Watu Wanaopaswa Kuchukua Tahadhari na Kitunguu Maji
Wenye vidonda vya tumbo au matatizo ya kiungulia.
Wenye mzio wa vyakula vya jamii ya Allium (kama vitunguu, kitunguu saumu n.k).
Wagonjwa wa figo na wenye kiwango kikubwa cha potassium.
Wanaotumia dawa za kupunguza kuganda kwa damu.
Wenye migraine au maumivu ya kichwa ya mara kwa mara.
Watoto wadogo, hasa chini ya miaka 1, hawapaswi kupewa juisi ya kitunguu bila ushauri wa daktari.
Vidokezo vya Kutumia Kitunguu Maji Kwa Usalama
Tumia kwa kiasi: Vijiko 1 hadi 2 vya juisi kwa siku vinatosha kwa watu wazima.
Changanya na vyakula vingine: Kama asali, maziwa, au limau ili kupunguza ukali wake.
Epuka kupaka moja kwa moja kwenye ngozi: Changanya na mafuta ya nazi, mizeituni au asali.
Kata kitunguu kwa uangalifu: Tumia kisu kali na fanya kazi hiyo mbali na macho.
Soma mabadiliko ya mwili: Ukiona mabadiliko yasiyo ya kawaida baada ya kutumia, acha mara moja na wasiliana na mtaalamu wa afya.
Maswali Yaulizwayo Mara kwa Mara (FAQs)
Je, ni salama kunywa juisi ya kitunguu kila siku?
Ndiyo, lakini kwa kiasi. Wingi wake unaweza kusababisha matatizo ya tumbo au gesi.
Kitunguu kinaweza kumdhuru mama mjamzito?
Kwa kawaida si hatari, lakini anapaswa kutumia kwa kiasi na kuangalia mwitikio wa mwili wake.
Je, watoto wanaweza kutumia kitunguu kwa tiba?
Ndiyo, lakini kwa kiasi kidogo na kwa ushauri wa daktari, hasa watoto chini ya mwaka mmoja.
Juisi ya kitunguu inapakwa nyweleje salama?
Changanya na mafuta ya nazi au mizeituni ili kuepuka kuwasha au kuchoma ngozi.
Kwa nini kitunguu kinafanya macho kutoa machozi?
Kinasambaza kemikali ya sulfur hewani ambayo inapoingia machoni, inachanganyika na unyevu wa macho na kuwa asidi.
Ni dalili zipi zinaonyesha nina mzio wa kitunguu?
Kuwashwa kwa ngozi, macho, mapele, kikohozi, pua kujaa au kutokwa na makamasi baada ya kutumia kitunguu.
Je, kutumia kitunguu huzuia kuganda kwa damu?
Ndiyo. Hii ni nzuri kwa afya ya moyo lakini si salama kwa wanaotumia dawa za kuganda damu.
