Fangasi kwenye korodani ni tatizo la kiafya linaloathiri wanaume wengi, hasa katika maeneo yenye joto na unyevu mwingi. Ingawa mara nyingi hali hii huchukuliwa kama tatizo dogo, ukweli ni kwamba inaweza kusababisha madhara makubwa kama haitatibiwa kwa wakati.
Fangasi Kwenye Korodani ni Nini?
Fangasi kwenye korodani (ingawa kitaalamu huweza pia kuitwa tinea cruris au jock itch) ni maambukizi ya fangasi yanayoathiri ngozi ya sehemu za siri, mapaja ya ndani, na korodani. Mara nyingi huonekana kama upele unaowasha, wenye madoa mekundu au kahawia, na huwa na mipaka iliyo wazi.
Chanzo cha Fangasi Kwenye Korodani
Fangasi husababishwa na vimelea aina ya dermatophytes vinavyostawi kwenye maeneo yenye unyevu na joto. Sababu kuu ni pamoja na:
Kutokukausha vizuri sehemu za siri baada ya kuoga
Kutumia nguo za ndani zilizotengenezwa kwa nailoni au zisizopitisha hewa
Jasho jingi linalosababisha unyevunyevu wa mara kwa mara
Kushiriki taulo au nguo na mtu mwenye maambukizi
Kuvaa nguo za ndani zilizobana sana
Kukaa na jasho kwa muda mrefu bila kuoga
Dalili za Fangasi Kwenye Korodani
Dalili za awali zinaweza kuwa za kawaida, lakini huwa mbaya zaidi kama hazitatibiwa. Dalili hizo ni pamoja na:
Kuwashwa sana kwenye korodani na mapaja ya ndani
Ngozi kuwa nyekundu au ya kahawia
Ngozi kuwa kavu au kupasuka
Harufu mbaya sehemu za siri
Upele unaopanuka kwa mduara
Maumivu au hali ya kuchoma
Madhara ya Fangasi Kwenye Korodani
Fangasi zisipotibiwa zinaweza kusababisha madhara yafuatayo:
Kuenea kwa maambukizi: Fangasi huweza kusambaa hadi kwenye makalio, sehemu ya chini ya tumbo au hata sehemu za miguu.
Maambukizi ya bakteria: Ngozi inapopasuka, bakteria wanaweza kuingia na kusababisha maambukizi ya pili.
Kuathiri maisha ya ngono: Kuwashwa na maumivu huathiri uhusiano wa kimapenzi na kuleta aibu.
Kukosa raha na usingizi: Kuwashwa sana huweza kuvuruga usingizi.
Kuathiri afya ya akili: Hali hii huweza kumfanya mtu ajisikie aibu, kukosa kujiamini au kupata msongo wa mawazo.
Tiba ya Fangasi Kwenye Korodani
1. Dawa za Kupaka (Antifungal Creams)
Clotrimazole
Miconazole
Terbinafine
Ketoconazole
Matumizi: Paka dawa sehemu iliyoathirika mara mbili kwa siku kwa wiki 2 hadi 4.
2. Dawa za Kumeza
Kwa maambukizi makali au ya muda mrefu, daktari anaweza kuagiza dawa za kunywa kama:
Fluconazole
Itraconazole
Terbinafine tablets
3. Matibabu ya Asili
Mafuta ya nazi: Yana sifa ya kuua fangasi
Mafuta ya tea tree: Huzuia ukuaji wa fangasi
Aloe vera: Hutuliza muwasho na kuponya ngozi
Angalizo: Dawa za asili zitumike kwa uangalifu na ni vyema kushauriana na daktari kabla ya kuanza tiba yoyote ya nyumbani.
Njia za Kuzuia Fangasi Kwenye Korodani
Va nguo safi na zinazopitisha hewa
Jikaukushe vizuri baada ya kuoga
Usitumie taulo au nguo za mtu mwingine
Oga mara kwa mara, hasa baada ya kufanya kazi au michezo
Badilisha nguo za ndani kila siku
Epuka kuvaa nguo za kubana kwa muda mrefu
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQs)
Fangasi kwenye korodani husababishwa na nini hasa?
Husababishwa na vimelea vya fangasi vinavyopenda unyevu na joto, hasa maeneo ya siri yasiyo na hewa ya kutosha.
Je, fangasi ya korodani huambukiza?
Ndiyo, inaweza kuambukizwa kwa kugusa sehemu iliyoathirika au kushiriki vitu vya binafsi kama taulo.
Nitajuaje kama nina fangasi au ni ugonjwa mwingine?
Kama unapata vipele vinavyowasha sana, ngozi kuwa nyekundu kwa mduara, na kuungua, huenda ni fangasi. Ni vyema kumuona daktari kwa uhakika.
Je, dawa za kupaka zinatosha kutibu fangasi?
Katika hali nyingi, dawa za kupaka zinatosha. Hata hivyo, kwa hali kali, dawa za kumeza huongezwa.
Fangasi inaweza kurejea baada ya kupona?
Ndiyo, kama mazingira yanayochochea fangasi hayajadhibitiwa, inaweza kurudi.
Nitumie dawa ya aina gani kupaka?
Dawa kama clotrimazole, ketoconazole au miconazole hupendekezwa na zinapatikana madukani.
Je, kupaka mafuta ya nazi husaidia?
Ndiyo, mafuta ya nazi yana uwezo wa asili wa kupambana na fangasi na pia kutuliza muwasho.
Ni muda gani fangasi hupona baada ya kutumia dawa?
Kwa kawaida wiki 2 hadi 4 za kutumia dawa mfululizo hutosha kuponya fangasi.
Je, fangasi zinaweza kuathiri uzazi wa mwanaume?
La, fangasi za nje hazihusiani moja kwa moja na uzazi, lakini zikiambatana na maambukizi mengine, zinaweza kuathiri afya kwa ujumla.
Naweza kuoga kwa kutumia sabuni ya kawaida?
Inashauriwa kutumia sabuni isiyo na kemikali kali ili kuepusha kuathiri ngozi zaidi.
Fangasi zinaweza kuenea hadi sehemu nyingine?
Ndiyo, zinaweza kuenea hadi mapaja ya ndani, makalio au hata sehemu nyingine kama hazitatibiwa.
Kuna chakula kinachochochea fangasi?
Chakula chenye sukari nyingi kinaweza kuongeza fangasi. Kula lishe bora husaidia kuimarisha kinga.
Naweza kutumia dawa bila ushauri wa daktari?
Dawa nyingi za kupaka zinapatikana bila agizo la daktari, lakini kama hali ni mbaya, ni vyema kupata ushauri wa kitaalamu.
Fangasi inaweza kuathiri maisha ya ndoa?
Ndiyo, kwa kuwa huleta muwasho na harufu, inaweza kuvuruga maisha ya kimapenzi kama haitatibiwa.
Ni dawa gani ya asili ya fangasi korodani?
Mafuta ya tea tree, mafuta ya nazi na aloe vera hutumika kwa tiba ya asili.
Je, baridi huweza kusababisha fangasi?
Hapana, joto na unyevu ndio huchangia zaidi, lakini ngozi kavu pia inaweza kuchangia maambukizi.
Je, fangasi ni sawa na UTI?
La, fangasi ni maambukizi ya ngozi, UTI ni ya njia ya mkojo – ni magonjwa tofauti kabisa.
Ninaweza kutumia dawa ya wanawake kutibu hii?
Dawa nyingi za fangasi hutumika kwa jinsia zote, lakini zingine hutofautiana kulingana na eneo la mwili. Uliza daktari au mfamasia.
Je, mazoezi yanaweza kuchochea fangasi?
Ndiyo, kwa sababu ya jasho na msuguano. Oga mara baada ya mazoezi na badilisha nguo zako.
Fangasi inaweza kuondoka yenyewe?
Mara chache sana, lakini kwa kawaida huhitaji matibabu ili kupona kabisa.
