Kitambulisho cha mpiga kura ni hati muhimu sana kwa kila raia wa Tanzania mwenye umri wa miaka 18 au zaidi. Hii si tu kwamba kinakuwezesha kushiriki kwenye uchaguzi, bali pia ni nyaraka muhimu katika baadhi ya shughuli za kisheria na kijamii. Kupata kitambulisho hiki kunahusisha hatua kadhaa ambazo zimewekwa na Tume ya Taifa ya Uchaguzi (NEC).
Sifa za Mtu Anayeruhusiwa Kupata Kitambulisho cha Mpiga Kura
Ili kuandikishwa na kupata kitambulisho cha mpiga kura, ni lazima:
Uwe raia wa Tanzania.
Uwe na umri wa angalau miaka 18.
Uwe na akili timamu.
Uwe umejiandikisha katika daftari la kudumu la wapiga kura.
Usiwe na marufuku ya kupiga kura kwa mujibu wa sheria.
Hatua kwa Hatua Jinsi ya Kupata Kitambulisho cha Mpiga Kura
1. Fuata Ratiba ya Uboreshaji wa Daftari la Wapiga Kura
NEC hutoa ratiba maalum ya uboreshaji wa daftari la kudumu la wapiga kura katika kila mkoa. Fuatilia matangazo yao kupitia vyombo vya habari au kwenye tovuti yao rasmi: https://www.nec.go.tz
2. Fika Kituoni Wakati wa Uandikishaji
Nenda katika kituo kilichotangazwa katika eneo lako ukiwa na:
Kitambulisho cha Taifa (NIDA) au nyaraka nyingine ya utambulisho kama vile leseni ya udereva au hati ya kusafiria.
Ikiwa huna vitambulisho hivyo, unaweza kwenda na mashahidi wanaokuthibitisha.
3. Kupigwa Picha na Kuchukuliwa Alama za Vidole
NEC hutumia teknolojia ya Biometric Voter Registration (BVR). Hapa, picha yako na alama za vidole huchukuliwa na kuhifadhiwa kwenye mfumo wa daftari la wapiga kura.
4. Kupata Kitambulisho Chako
Baada ya maelezo yako kuthibitishwa na kuchakatwa, utapewa kitambulisho cha mpiga kura ambacho kitakuwa na jina lako, picha, namba ya usajili, na eneo ulilojiandikisha.
Faida za Kuwa na Kitambulisho cha Mpiga Kura
Kuruhusiwa kupiga kura katika uchaguzi mkuu au uchaguzi mdogo.
Kutambulika kama raia halali kwenye shughuli za kijamii au serikali.
Matumizi mbadala kama kitambulisho katika baadhi ya taasisi.
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQs)
Je, ninaweza kujiandikisha kupiga kura mtandaoni?
Hapana, hadi sasa Tanzania haijaanzisha mfumo rasmi wa uandikishaji wa wapiga kura mtandaoni.
Je, ninaweza kupata nakala ya kitambulisho changu nikikipoteza?
Ndiyo, unaweza kwenda kwenye ofisi za NEC au kituo husika kwa ajili ya kupata nakala mpya baada ya kufuata taratibu za kuripoti kupotea kwake.
Je, ninaweza kujiandikisha sehemu yoyote nchini?
Hapana, lazima ujiandikishe kwenye eneo unakoishi au utakakopiga kura.
Je, ni lini NEC hufanya uandikishaji wa wapiga kura?
NEC hutangaza ratiba ya uandikishaji kila uchaguzi unapokaribia au wakati wa uboreshaji wa daftari.
Je, ninaweza kutumia kitambulisho cha kura kama ushahidi wa uraia?
Ndiyo, lakini si mbadala wa Kitambulisho cha Taifa cha NIDA.
Je, mtoto wa miaka 17 anaweza kujiandikisha?
Hapana, ni lazima uwe na umri wa miaka 18 au zaidi.
Je, mtu anaweza kujiandikisha zaidi ya mara moja?
Hapana, ni kosa la kisheria kujiandikisha zaidi ya mara moja. Mfumo wa BVR hugundua udanganyifu huo.
Je, kuna gharama ya kupata kitambulisho cha kura?
Hapana, uandikishaji na utoaji wa kitambulisho cha mpiga kura ni bure.
Je, ninaweza kuhamisha kituo changu cha kupigia kura?
Ndiyo, NEC hutoa fursa ya kuhamisha kituo wakati wa uboreshaji wa daftari.
Kitambulisho cha kura kinatolewa mara ngapi?
Kinapatikana baada ya usajili mpya au uboreshaji wa daftari unaofanywa na NEC.
Je, kuna adhabu kwa kujiandikisha mara mbili?
Ndiyo, ni kosa la jinai kwa mujibu wa Sheria ya Uchaguzi na unaweza kuchukuliwa hatua za kisheria.
Je, picha yangu itachukuliwa wakati wa usajili?
Ndiyo, NEC hutumia mfumo wa kisasa wa kuchukua picha na alama za vidole.
Je, ni lazima niwe na kitambulisho cha NIDA?
Sio lazima, lakini ni msaada mkubwa kwa uthibitisho wa uraia.
Je, ninaweza kutumia leseni ya udereva badala ya NIDA?
Ndiyo, lakini lazima pia mashahidi wawili wathibitishe uraia wako ikiwa NIDA haipo.
Je, ninaweza kuangalia taarifa zangu mtandaoni?
Ndiyo, unaweza tembelea tovuti ya NEC [https://www.nec.go.tz](https://www.nec.go.tz) kuangalia taarifa zako.
Je, NEC hutoa msaada kwa watu wenye ulemavu wakati wa usajili?
Ndiyo, NEC ina utaratibu wa kusaidia watu wenye ulemavu kujiandikisha.
Je, ninaweza kupata kitambulisho cha kura siku hiyo hiyo?
Katika baadhi ya maeneo, ndiyo. Ila inaweza kuchukua muda kulingana na mchakato wa uthibitishaji.
Je, watoto wa raia wa Tanzania waliozaliwa nje wana haki ya kujiandikisha?
Ndiyo, ikiwa wana uraia wa Tanzania na wametimiza umri wa miaka 18.
Je, mtu anaweza kujiandikisha akiwa nje ya nchi?
Kwa sasa, uandikishaji unafanyika ndani ya mipaka ya Tanzania tu.
Je, kuna mafunzo au elimu kuhusu mchakato wa uchaguzi?
Ndiyo, NEC hutoa elimu kwa umma kuhusu mchakato wa uchaguzi na usajili.
