Ngiri kwa watoto wachanga ni moja ya matatizo ya kiafya yanayowatokea watoto mara baada ya kuzaliwa. Ingawa si kila mzazi au mlezi anaweza kuitambua kwa haraka, ugonjwa huu unaweza kuwa na athari kubwa kwa afya ya mtoto endapo hautatibiwa mapema. Kwa jina la kitaalamu, ngiri hujulikana kama “hernia”, na hutokea pale ambapo kiungo fulani cha ndani ya tumbo husukumwa kupitia sehemu dhaifu ya misuli ya tumbo.
Dalili za Ngiri kwa Mtoto Mchanga
Zifuatazo ni baadhi ya dalili za kawaida zinazoweza kuonyesha kuwa mtoto mchanga ana ngiri:
-
Uvimbe sehemu ya tumboni au kwenye kinena (sehemu ya juu ya mapaja)
-
Uvimbe huo huonekana zaidi mtoto anapolia au anapokuwa na msukumo (kama anapojikakamua)
-
Uvimbe hupotea mtoto akiwa ametulia au amelala
-
Mtoto kulia sana bila sababu ya wazi
-
Mtoto kutapika mara kwa mara
-
Kutoingiza choo vizuri au gesi tumboni (kufura)
-
Uvimbe kuwa mgumu na usioshuka hata baada ya muda
Ni muhimu kutambua kuwa ngiri kwa watoto wachanga mara nyingi huonekana kwenye maeneo ya kinena (inguinal hernia) au kitovu (umbilical hernia).
Dawa ya Hospitali ya Ngiri kwa Mtoto Mchanga
Kwa sasa, tiba sahihi ya kitaalamu ya ngiri kwa mtoto ni upasuaji mdogo (hernia repair surgery). Madaktari bingwa wa upasuaji wa watoto hufanya operesheni ndogo ya kurekebisha sehemu ya misuli iliyoathirika.
Mambo ya kuzingatia:
-
Upasuaji hufanyika baada ya mtoto kufikia uzito salama na umri unaoruhusu
-
Mtoto hupimwa kwanza ili kuhakikisha anafaa kwa upasuaji
-
Husababisha nafuu ya kudumu kwa mtoto
Wazazi wanashauriwa kutojaribu kubana uvimbe au kutumia njia zisizo salama nyumbani, kwani zinaweza kusababisha majeraha au matatizo makubwa zaidi.
Dawa ya Ngiri ya Asili kwa Mtoto Mchanga
Wapo wazazi ambao hutumia njia za asili kujaribu kupunguza ngiri kabla ya kwenda hospitali. Hata hivyo, ni muhimu kusisitiza kwamba njia hizi hazithibitishwi kitaalamu kama tiba ya uhakika.
Njia zinazotumika baadhi ya maeneo:
-
Kupaka mafuta ya mchaichai au mbono kwenye sehemu ya uvimbe
-
Kutumia majani ya mnyonyo au mwarobaini yaliyochemshwa na kupakwa
-
Kumfunga mtoto kitambaa laini tumboni ili “ngiri ishuke”
Tafadhali:
Njia hizi zinaweza kusaidia kupunguza maumivu au uvimbe kwa muda, lakini haziondoi chanzo cha tatizo. Ushauri wa kitaalamu ni muhimu kabla ya kutumia dawa yoyote ya asili kwa mtoto mchanga.
Dalili za Ngiri za Hatari Zaidi kwa Mtoto
Kama mtoto ana mojawapo ya dalili hizi, ni muhimu kumpeleka hospitali haraka:
-
Uvimbe kuwa mgumu na wenye rangi ya bluu au nyeusi
-
Mtoto kushindwa kunyonya au kula
-
Kutapika mfululizo, hasa na matapishi ya kijani
-
Kupiga kelele kwa uchungu mfululizo
-
Kuharisha au kuvimbiwa kupita kiasi
Hizi ni dalili za ngiri iliyokwama au iliyojifunga, ambayo ni hatari sana kwa maisha ya mtoto.
Soma Hii : NGIRI YA KITOVU KWA MTOTO MCHANGA (UMBILICAL HERNIA)
Madhara ya Ngiri kwa Mtoto Mchanga
Ikiwa ngiri haitatibiwa mapema, inaweza kusababisha matatizo yafuatayo:
-
Kukwama kwa utumbo nje ya nafasi yake (obstruction)
-
Kuchelewa kwa ukuaji wa korodani au kuharibika kwa korodani
-
Maambukizi ya ndani ya tumbo
-
Kupoteza maisha iwapo ngiri itasababisha utumbo kufa kwa kukosa damu
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara Kuhusu Ngiri kwa Watoto Wachanga
1. Ngiri inaweza kujitibu yenyewe bila upasuaji?
Hapana, ngiri haiwezi kupona yenyewe. Baadhi ya aina za ngiri za kitovu huweza kupungua kadri mtoto anavyokua, lakini ngiri ya kinena huhitaji upasuaji.
2. Mtoto anaweza kufanyiwa upasuaji akiwa na umri gani?
Kulingana na hali ya kiafya ya mtoto na ukubwa wa ngiri, madaktari wanaweza kushauri upasuaji kuanzia wiki chache baada ya kuzaliwa.
3. Kuna madhara gani nikichelewa kumpeleka mtoto hospitali?
Ngiri inaweza kujifunga (strangulated hernia), na kuzuia damu kufika kwenye sehemu ya utumbo, hali ambayo ni hatari sana.
4. Je, ngiri husababishwa na mtoto kulia sana?
Kulia sana hakuleti ngiri, lakini kunaweza kuifanya ionekane wazi zaidi kwa sababu ya msukumo tumboni.
5. Upasuaji wa ngiri ni salama kwa mtoto mchanga?
Ndiyo, unapofanyika na wataalamu wa upasuaji wa watoto katika mazingira salama, huwa na mafanikio makubwa.
