Kutokwa na damu ukeni ni hali inayoweza kumpata mwanamke wakati wowote katika maisha yake – iwe ni wakati wa hedhi, mimba, baada ya kujifungua, au hata wakati wa mabadiliko ya homoni. Wakati mwingine, damu hiyo hutoka bila mpangilio na bila sababu ya wazi. Hali hii husababisha hofu, wasiwasi, na hata maumivu ya mwili na kiakili.
Sababu Kuu za Kutokwa Damu Ukeni (Isivyo Kawaida)
Kabla ya kufikiria kutumia dawa yoyote, ni muhimu kufahamu chanzo cha damu. Baadhi ya sababu ni:
1. Matatizo ya Homoni
Mabadiliko ya homoni (estrogen na progesterone)
Kunyonyesha
Kuacha au kuanza kutumia uzazi wa mpango
2. Matatizo ya Mimba
Mimba kutoka (miscarriage)
Mimba ya nje ya kizazi
Implantation bleeding
3. Vidonda au Majeraha
Uke kuumia wakati wa tendo la ndoa
Upasuaji wa kizazi
4. Viwango Vya Damu Visivyo Kawaida
Matatizo ya kuganda kwa damu (bleeding disorders)
5. Saratani ya Kizazi au Vifaa Vya Uzazi
Saratani ya mlango wa kizazi, uterasi au ovari
6. Maambukizi
Maambukizi ya via vya uzazi (PID)
Maambukizi ya bakteria au fangasi
Dawa za Kuzuia Damu Kutoka Ukeni
Aina ya dawa inayotumika hutegemea chanzo cha damu. Hizi hapa ni dawa zinazotumiwa kulingana na hali:
1. Dawa za Homoni
Progestin (norethisterone) – kudhibiti damu ya hedhi isiyo ya kawaida
Combined oral contraceptives – kurekebisha homoni
Depo Provera (injectable) – kwa baadhi ya wanawake wenye damu nyingi isiyoisha
2. Tranexamic Acid
Huzuia kuvunjika kwa damu (anti-fibrinolytic)
Hupunguza damu ya hedhi nzito au damu isiyoisha
Inapatikana kwa vidonge au sindano
3. NSAIDs (Ibuprofen, Mefenamic Acid)
Kupunguza maumivu na kusaidia kupunguza damu ya hedhi
Hasa kwa wanawake wanaopata maumivu makali
4. Antibiotics
Ikitokea damu inatokana na maambukizi ya kizazi au uke
5. Oxytocin na Misoprostol (Katika Mimba)
Zinatumika kusaidia kukaza kizazi baada ya mimba au kujifungua
Zinaweza kuzuia damu nyingi
6. Dawa za Kuimarisha Kizazi (Progesterone Supplements)
Hasa kwa wanawake wajawazito walio na tishio la mimba kutoka
Njia Mbadala za Tiba (Asili na Mitindo ya Maisha)
Kumbuka: Njia hizi haziwezi kuchukua nafasi ya ushauri wa daktari.
1. Kunywa Maji ya Majani ya Mpera
Husaidia kusafisha tumbo na kuzuia damu ya uchafu
Kunywa kikombe 1 mara mbili kwa siku
2. Tangawizi na Asali
Husaidia kupunguza uvimbe na kurekebisha mzunguko wa damu
3. Mbegu za Maboga au Parachichi
Zina virutubisho vya kuimarisha uzazi
4. Epuka Msongo wa Mawazo
Stress husababisha homoni kuvurugika
Wakati wa Kumwona Daktari Haraka
Nenda hospitali haraka kama:
Damu ni nyingi na inaendelea zaidi ya siku 7
Unabadilisha pedi kila saa au chini ya hapo
Damu inaambatana na maumivu makali au homa
Unatokwa na mabonge ya damu
Wewe ni mjamzito na unatokwa damu
Damu ina harufu mbaya
FAQs – Maswali ya Mara kwa Mara
Je, ninaweza kutumia dawa za mitishamba kuzuia damu kutoka ukeni?
Ndiyo, baadhi husaidia, lakini ni muhimu kupata ushauri wa mtaalamu ili kuhakikisha hazina madhara.
Je, dawa ya norethisterone ni salama?
Ndiyo, ikiwa imetumika kwa ushauri wa daktari. Husimamisha damu isiyo ya kawaida ya hedhi.
Ni lini nitatumia tranexamic acid?
Unapotokwa damu nyingi sana ukeni bila sababu ya dharura kama mimba au kujifungua. Ni lazima uwe umeandikiwa na daktari.
Je, vidonge vya uzazi wa mpango vinaweza kusaidia?
Ndiyo, vinaweza kusaidia kurekebisha homoni zinazohusiana na mzunguko wa damu ya hedhi.
Je, kuna dawa salama kwa mjamzito anayevuja damu kidogo?
Ndiyo, kwa kawaida hupatiwa **progesterone supplements** au sindano kulingana na hali ya mimba.
