Kuwashwa ukeni ni mojawapo ya changamoto zinazowakumba wanawake wengi, hasa wakati wa ujauzito. Ingawa hali hii si hatari kwa maisha, inaweza kuleta usumbufu mkubwa, wasiwasi, na hata kuathiri maisha ya kila siku ya mjamzito. Ni muhimu kufahamu chanzo cha muwasho huo ili kupata tiba salama na sahihi bila kuathiri afya ya mama na mtoto.
Visababishi vya Kuwashwa Ukeni kwa Mjamzito
Kuwashwa huweza kusababishwa na mambo mbalimbali, yakiwemo:
Maambukizi ya fangasi (Vaginal Candidiasis)
Huambatana na uchafu mweupe mzito kama jibini, muwasho mkali, na uwekundu ukeni.
Maambukizi ya bakteria (Bacterial Vaginosis)
Hutoa harufu mbaya kama ya samaki, uchafu kijivu, na muwasho unaochoma.
Mabadiliko ya homoni
Estrogen inapoongezeka, ngozi ya uke inaweza kuwa nyeti zaidi na kusababisha muwasho.
Sabuni au bidhaa za usafi zenye kemikali kali
Huchochea muwasho kwa kuvuruga uwiano wa bakteria wema na fangasi ukeni.
Nguo za ndani zisizoruhusu hewa
Huchangia unyevu mwingi na hivyo kusababisha uwezekano wa kuongezeka kwa fangasi.
Dawa Salama za Kuwashwa Ukeni kwa Mjamzito
Muhimu: Usitumie dawa yoyote bila ushauri wa daktari ukiwa mjamzito. Dawa nyingi huathiri mtoto kama hazitatumika kwa usahihi.
1. Gynozol (Miconazole Nitrate)
Dawa ya kuingiza ukeni (suppository) au cream.
Hutibu fangasi kwa ufanisi.
Salama kwa matumizi wakati wa ujauzito, hasa baada ya trimester ya kwanza.
2. Clotrimazole Cream
Inapakwa ukeni au sehemu ya nje ya uke (vulva).
Hupunguza muwasho na fangasi.
Salama kwa mjamzito chini ya uangalizi wa daktari.
3. Metronidazole (kwa maambukizi ya bakteria)
Hupatikana kwa mfumo wa gel ya kuingiza ukeni au vidonge vya kumeza.
Lazima kutumiwa kwa tahadhari kubwa na chini ya usimamizi wa daktari.
4. Probiotic Suppositories
Husaidia kurekebisha uwiano wa bakteria wema ukeni.
Ni salama kwa mjamzito na huzuia kurudia kwa maambukizi.
5. Dawa za kupunguza muwasho wa nje (kwa muda mfupi)
Kama calamine lotion au cream laini ya antihistamine, hupunguza muwasho wa nje (vulva) bila kuathiri uke.
Tiba za Asili Zenye Usalama Kwa Mjamzito (Chini ya Uangalizi)
Maji ya chumvi ya uvuguvugu
Kutumia kama beseni la kukalia (sitz bath) husaidia kupunguza muwasho na kuua bakteria wachache.
Mafuta ya nazi (Virgin Coconut Oil)
Yana uwezo wa kupambana na fangasi. Tumia kidogo kwenye sehemu ya nje ya uke.
Yogurt asilia yenye probiotics
Kula au kupaka nje ya uke (kama imehakikishiwa usafi), kusaidia kurudisha uwiano wa bakteria.
Kumbuka: Tiba za asili hazitakiwi kuchukuliwa kuwa mbadala wa dawa za hospitali bila ushauri wa daktari.
Njia za Kujikinga na Kuwashwa Ukeni Wakati wa Ujauzito
Vaa chupi za pamba zinazoruhusu hewa.
Epuka sabuni zenye harufu kali au kemikali.
Osha sehemu za siri kwa maji tu, na uepuke kusafisha ndani ya uke (douching).
Kausha uke vizuri baada ya kuoga.
Kunywa maji ya kutosha kila siku.
Kula vyakula vyenye probiotics kama maziwa mgando.
Lini Unapaswa Kumwona Daktari?
Muwasho unaoambatana na uchafu usio wa kawaida.
Harufu mbaya ya uke.
Maumivu wakati wa kukojoa au kushiriki tendo la ndoa.
Dalili haziondoki baada ya siku chache za kujitibu nyumbani.
Dalili zinaambatana na homa au kuvimba. [Soma: Matumizi ya gynozol kwa mjamzito ]
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQs)
Je, ninaweza kutumia dawa ya fangasi bila kipimo hospitali?
Hapana, ni muhimu kupata uchunguzi sahihi ili kujua kama ni fangasi au bakteria, kwani dawa hutofautiana.
Ni salama kutumia Clotrimazole nikiwa mjamzito?
Ndiyo, kwa matumizi ya cream au tembe za ukeni, ni salama chini ya usimamizi wa daktari.
Je, fangasi huathiri mtoto tumboni?
La, lakini iwapo hayatatibiwa, mtoto anaweza kuambukizwa wakati wa kujifungua.
Naweza kushiriki tendo la ndoa nikiwa na muwasho wa ukeni?
Inashauriwa usifanye hivyo hadi upone, kwani tendo la ndoa linaweza kuongeza maambukizi.
Ni nini tofauti kati ya fangasi na bakteria ukeni?
Fangasi huambatana na uchafu mweupe mzito bila harufu, bakteria huambatana na harufu mbaya na uchafu kijivu.
Mafuta ya nazi yanafaa kutibu muwasho?
Ndiyo, kwa kiasi kidogo na ikiwa umeyahifadhi vizuri, yanaweza kusaidia kupunguza muwasho.
Je, najikingaje na maambukizi ya mara kwa mara?
Kwa kuvaa nguo safi za pamba, kuepuka sabuni kali, kula vizuri na kudumisha usafi wa uke.
Kwanini mjamzito huathirika zaidi na fangasi?
Mabadiliko ya homoni hupunguza kinga ya mwili na kuongeza sukari ukeni, hali ambayo hupendelea fangasi.
Ni dawa gani nisitumie nikiwa mjamzito?
Epuka dawa za fangasi za kumeza kama *fluconazole* bila ruhusa ya daktari.
Nifanye nini kama muwasho haupungui hata baada ya matibabu?
Muone daktari kwa uchunguzi zaidi. Inawezekana ni aina nyingine ya maambukizi au mzio (allergy).
