VVU (Virusi vya Ukimwi) hushambulia mfumo wa kinga ya mwili na huathiri mwili mzima, lakini kuna wakati dalili zake za awali huweza kuonekana kwenye sehemu za siri za mwanaume, hususan kwenye uume. Dalili hizi zinaweza kuwa ishara ya mapema ya maambukizi ya VVU au maambukizi ya magonjwa nyemelezi ambayo hujitokeza baada ya kinga kushuka.
Je, VVU Huathiri Vipi Uume?
VVU wenyewe husababisha kushuka kwa kinga ya mwili, jambo linalofanya mwili kushindwa kupambana na maambukizi madogo madogo. Hii inaruhusu magonjwa ya zinaa (STIs) kama kaswende, kisonono, herpes n.k. kujitokeza kwa urahisi.
Hivyo basi, dalili zinazojitokeza kwenye uume si lazima zisababishwe moja kwa moja na VVU, bali zinatokana na maambukizi nyemelezi yanayopata nafasi ya kuathiri mwili baada ya kinga kushuka.
Dalili za Ukimwi Zinazoonekana Kwenye Uume
Zifuatazo ni dalili zinazoweza kuonekana kwenye uume na kuwa ishara ya uwezekano wa kuwa na VVU au maambukizi yanayohusiana:
1. Vidonda au majeraha yasiyopona kwa haraka
Vidonda visivyo na maumivu au vinavyochubuka taratibu
Huweza kuashiria herpes au kaswende (syphilis)
2. Kutokwa na usaha au ute usio wa kawaida kutoka kwenye uume
Mara nyingi huambatana na harufu mbaya
Dalili ya maambukizi kama kisonono au chlamydia
3. Kuwasha au kuwaka kwa uume au sehemu ya kichwa cha uume
Huashiria maambukizi ya fangasi au virusi vya herpes
4. Upele au vipele vidogo kwenye uume, korodani au mapaja ya karibu
Vinaweza kuwa vya rangi nyekundu au kuwa na majimaji
Huambatana na VVU, herpes au magonjwa mengine ya zinaa
5. Kuvimba kwa tezi kwenye eneo la kinena (nyonga)
Tezi hizi huvimba kwa sababu ya kujaribu kupambana na maambukizi
Inaweza kuwa ishara ya mwili kushambuliwa na VVU au STI
6. Maumivu wakati wa kukojoa au kujamiiana
Hutokana na maambukizi ya njia ya mkojo au uambukizi wa ndani ya mrija wa uume (urethra)
7. Uchafu mweupe au kijani kutoka kwenye tundu la uume
Mara nyingi ni dalili ya STI ambayo inaweza kuonekana kwa mtu aliye na VVU
Dalili Huonekana Baada ya Muda Gani?
Dalili hizi zinaweza kuanza wiki 2 hadi 6 baada ya kuambukizwa VVU au baada ya mfumo wa kinga kudhoofika
Kwa mtu aliye na VVU bila tiba ya ARVs, dalili huweza kujitokeza kwa kasi zaidi
Wakati mwingine, dalili huonekana baada ya miaka kadhaa – hasa mtu anapofikia hatua ya UKIMWI
Uhusiano wa Dalili Hizi na Magonjwa Mengine ya Zinaa
Watu wanaoishi na VVU wana uwezekano mkubwa wa kupata na kuambukiza magonjwa mengine ya zinaa. Magonjwa haya yanaweza kusababisha dalili zinazofanana na hizo kwenye uume, hivyo ni muhimu kufanya vipimo vya kina ili kubaini chanzo halisi.
Hatua za Kuchukua Ukiona Dalili Kwenye Uume
Usihofie au kujihukumu
Dalili hizi si ushahidi wa moja kwa moja wa VVU. Lazima zipimwe
Nenda kituo cha afya haraka
Fanya vipimo vya VVU na magonjwa mengine ya zinaa (STIs)
Usitumie dawa bila ushauri wa daktari
Dawa zisizofaa zinaweza kuzidisha hali
Epuka tendo la ndoa hadi upate matokeo
Ili kuzuia kuwaambukiza wengine au kuambukizwa zaidi
Fanya vipimo mara kwa mara kama uko kwenye hatari ya juu
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQs)
Vidonda kwenye uume vinaashiria VVU?
Si lazima. Vidonda vinaweza kuwa dalili ya maambukizi mengine ya zinaa kama herpes au kaswende. Lakini vinaweza kuashiria mfumo wa kinga kudhoofika.
Naweza kuwa na VVU bila kuwa na dalili yoyote?
Ndiyo. Watu wengi huishi na VVU kwa miaka mingi bila dalili yoyote. Ndiyo maana kupima ni muhimu hata ukiwa mzima.
Kutokwa na usaha uume ni dalili ya VVU?
Hiyo ni dalili ya ugonjwa wa zinaa kama kisonono, lakini inaweza kutokea kwa watu walioambukizwa VVU pia.
Kama nina vipele kwenye uume, lazima niwe na VVU?
Sio lazima. Vipele vinaweza kuwa vya fangasi au maambukizi mengine. Hakikisha unapima.
Nifanye nini nikiona dalili za ajabu kwenye uume wangu?
Nenda kituo cha afya kwa uchunguzi na vipimo. Usijitibu bila ushauri wa kitaalamu.
Ni muda gani dalili huanza kuonekana baada ya maambukizi?
Kwa VVU, dalili za awali huweza kuanza ndani ya wiki 2 hadi 6. Lakini baadhi ya watu hawaonyeshi dalili hadi miaka ipite.
Je, mtu mwenye VVU anaweza kupona vidonda vya uume?
Ndiyo. Kwa kutumia ARVs na matibabu ya magonjwa nyemelezi, vidonda vinaweza kupona na afya kurudi.
