Pelvic Inflammatory Disease (PID) ni ugonjwa unaojulikana sana kwa kuathiri wanawake, hasa kutokana na maambukizi kwenye viungo vya uzazi. Hata hivyo, kuna mkanganyiko mkubwa kuhusu uhusiano wa PID na wanaume. Kwa mujibu wa tafiti za kitabibu, wanaume hawawezi kupata PID kwa maana halisi ya ugonjwa huo kwa sababu hawana viungo vya uzazi wa ndani kama mirija ya fallopio. Hata hivyo, wanaume wanaweza kuambukizwa na bakteria wanaosababisha PID kwa wanawake—hasa kupitia magonjwa ya zinaa kama klamidia (Chlamydia trachomatis) na kisonono (Neisseria gonorrhoeae)—na hali hiyo ikisambaa bila kutibiwa, huweza kuwa sugu na kuleta matatizo makubwa kiafya.
Je, PID sugu kwa mwanaume ni nini?
Ingawa PID kwa maana halisi ni ya wanawake, wanaume wanaweza kupata hali inayofanana kwa sababu ya maambukizi ya muda mrefu kwenye sehemu zao za uzazi kama korodani (epididymitis), mrija wa mkojo (urethritis), na tezi dume (prostatitis). Hii ndio huitwa “PID sugu” kwa mwanaume kwa lugha isiyo rasmi, lakini kitaalamu ni maambukizi sugu ya mfumo wa uzazi wa kiume.
Dalili za PID Sugu kwa Mwanaume
Dalili za PID sugu kwa mwanaume hujitokeza taratibu na zinaweza kufanana na dalili za maambukizi ya muda mrefu ya magonjwa ya zinaa. Zifuatazo ni dalili kuu:
Maumivu wakati wa kukojoa
Kutokwa na usaha au ute usio wa kawaida kwenye uume
Maumivu kwenye korodani au sehemu ya chini ya tumbo
Kuwashwa au kuungua sehemu za siri
Maumivu wakati wa tendo la ndoa au kufika kileleni
Kutokwa na damu kidogo baada ya kukojoa au baada ya kujamiiana
Kuwashwa kwenye puru (anus) – hasa kwa wanaume waliopokea ngono ya njia ya haja kubwa
Uchovu wa mwili au homa ya mara kwa mara
Tezi za mguuni au kwenye kinena kuvimba
Kupungua kwa hamu ya tendo la ndoa
Madhara ya PID Sugu kwa Mwanaume
Maambukizi haya yasipotibiwa kwa muda mrefu yanaweza kusababisha madhara yafuatayo:
Utasa (infertility) kwa sababu ya kuziba kwa njia ya mbegu
Kuenea kwa maambukizi hadi kwenye figo au ini
Maumivu ya kudumu kwenye nyonga au sehemu za siri
Kupungua kwa nguvu za kiume
Hatari ya kuambukiza wenza mara kwa mara
Vipimo vya Kutambua PID Sugu kwa Mwanaume
Mwanaume mwenye dalili za PID sugu anatakiwa kufanyiwa vipimo kama:
Kipimo cha urethral swab (kupima usaha au ute kutoka uume)
Kipimo cha mkojo (kuangalia bakteria)
Kipimo cha damu (kuangalia maambukizi)
Ultrasound ya korodani
Kipimo cha magonjwa ya zinaa (STI panel)
Matibabu
Antibiotiki – kama doxycycline, ceftriaxone au azithromycin, hutolewa kwa dozi kamili ili kuua bakteria.
Matibabu ya mpenzi – mpenzi pia anapaswa kutibiwa hata kama hana dalili.
Kuepuka ngono hadi tiba imalizike
Dawa za kutuliza maumivu kama ibuprofen
Ufuatiliaji wa afya ya mfumo wa uzazi baada ya matibabu
Njia za Kujikinga na PID Sugu
Tumia kinga (kondomu) kila unapojamiiana
Pima afya mara kwa mara hata kama huna dalili
Kuwa mwaminifu kwa mwenzi mmoja
Epuka kujamiiana na mtu mwenye dalili za ugonjwa wa zinaa
Tiba mapema mara unapohisi dalili yoyote ya maambukizi [Soma: Dawa ya pid kwa mama mjamzito ]
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQs)
Je, mwanaume anaweza kupata PID?
Kitaalamu hapana, lakini anaweza kupata maambukizi yanayofanana na PID, hasa kupitia magonjwa ya zinaa.
Dalili kuu za PID sugu kwa mwanaume ni zipi?
Maumivu wakati wa kukojoa, kutoka usaha kwenye uume, maumivu ya korodani, na kupungua kwa nguvu za kiume.
PID sugu kwa mwanaume husababishwa na nini?
Husababishwa na magonjwa ya zinaa kama klamidia na kisonono yaliyodumu kwa muda bila matibabu.
Je, PID sugu kwa mwanaume hutibika?
Ndiyo, kwa kutumia antibiotiki sahihi na kumaliza dozi zote kama ilivyoelekezwa na daktari.
PID sugu kwa mwanaume inaweza kusababisha utasa?
Ndiyo, inaweza kusababisha kuziba kwa mirija ya mbegu na hivyo kusababisha utasa wa kudumu.
Je, ni lazima mpenzi wangu pia atibiwe?
Ndiyo, hata kama hana dalili yoyote, mpenzi anatakiwa kutibiwa ili kuzuia kurudia kwa maambukizi.
Nitajuaje kama nina PID sugu?
Kwa kufanyiwa vipimo vya magonjwa ya zinaa, mkojo, damu, na uchunguzi wa korodani.
Nitapona kabisa baada ya matibabu?
Ndiyo, ikiwa utatibiwa mapema na kwa usahihi. Maambukizi ya muda mrefu zaidi yanaweza kuacha madhara.
Je, kuna vyakula vya kusaidia kupona haraka?
Ndiyo, vyakula vyenye protini, matunda, mboga, na maji mengi husaidia mwili kupona haraka.
PID sugu ni ya kawaida kwa wanaume?
Si ya kawaida, lakini hutokea kwa wanaume wanaopuuza matibabu ya magonjwa ya zinaa.
