Uzalishaji wa maziwa kwa ng’ombe hutegemea mambo mbalimbali kama vile aina ya ng’ombe, lishe, afya, na mbinu za ufugaji. Katika mazingira ya Tanzania, kuna tofauti kubwa katika uzalishaji wa maziwa kati ya ng’ombe wa kienyeji na wale wa kisasa (chotara).
Ng’ombe wa Kienyeji
Ng’ombe wa kienyeji nchini Tanzania kwa kawaida hutoa kiasi kidogo cha maziwa. Katika mifumo ya ufugaji wa kienyeji, uzalishaji wa maziwa unaweza kuwa kati ya lita 0.6 hadi 0.8 kwa siku katika msimu wa kiangazi, na kuongezeka hadi lita 1.5 hadi 2.0 kwa siku katika msimu wa mvua.
Ng’ombe wa Kisasa (Chotara)
Ng’ombe wa kisasa au chotara, kama vile Friesian, Jersey, na Ayrshire, wana uwezo mkubwa zaidi wa kuzalisha maziwa:
Friesian: Wanaweza kutoa kati ya lita 20 hadi 30 za maziwa kwa siku.
Jersey: Uzalishaji wa maziwa wa lita 16 hadi 20 kwa siku.
Ayrshire: Hutoa kati ya lita 10 hadi 16 za maziwa kwa siku.
Katika baadhi ya matukio, ng’ombe walioboreshwa wanaweza kutoa hadi lita 50 za maziwa kwa siku, hasa kwa mbegu safi na mbinu bora za ufugaji.
Soma Hii: Bei Ya King’amuzi Cha Azam
Mambo Yanayoathiri Uzalishaji wa Maziwa
Uzalishaji wa maziwa kwa ng’ombe unategemea sana:
Lishe Bora: Malisho yenye virutubisho vya kutosha huongeza uzalishaji wa maziwa.
Afya ya Ng’ombe: Matibabu ya mara kwa mara na chanjo husaidia kudumisha afya bora na uzalishaji mzuri.
Mbinu za Ufugaji: Ufugaji wa kisasa na mazingira safi huchangia katika kuongeza uzalishaji.
Aina ya Ng’ombe: Mbegu bora za ng’ombe zina uwezo mkubwa wa kuzalisha maziwa zaidi.
