Tanzanite ni jiwe la thamani la aina ya zoisite lililogunduliwa mwaka 1967. Jina lake lilitokana na nchi ilikogunduliwa – Tanzania – na likatambulishwa rasmi na kampuni ya Tiffany & Co ya Marekani. Kwa sasa, Tanzanite inachukuliwa kuwa jiwe la nadra zaidi duniani, kwani huchimbwa eneo dogo tu la kilomita za mraba 14 katika Mererani.
Historia Fupi ya Bei ya Tanzanite
Tangu kugundulika kwake, bei ya Tanzanite imekuwa ikibadilika kulingana na soko la dunia na upatikanaji wake. Katika miaka ya hivi karibuni, bei ya madini haya imepanda kwa kiwango kikubwa kutokana na sababu kadhaa:
1. Uhaba wa madini haya duniani
2. Ongezeko la mahitaji katika soko la kimataifa
3. Udhibiti wa serikali katika uchimbaji na uuzaji
Bei ya Tanzanite kwa Gram – Mwaka 2025 (Taarifa ya Jumla)
Kwa mwaka huu wa 2025, bei ya Tanzanite inakadiriwa kuwa kati ya TZS 50,000 hadi TZS 500,000 kwa gram, kulingana na ubora wa jiwe. Bei hii huathiriwa na:
Rangi: Kadri Tanzanite inavyokuwa na rangi ya buluu iliyokoza na yenye kung’aa, ndivyo inavyouzwa kwa bei ya juu zaidi. Rangi hafifu huuzwa kwa bei ya chini.
Uwazi (Clarity): Jiwe lenye uwazi mkubwa bila doa au nyufa huwa na thamani kubwa zaidi.
Ukubwa: Kadri gram zinavyoongezeka, bei kwa kila gram pia huweza kupanda, hasa kwa mawe ya ukubwa wa kipekee.
Kataji (Cut): Tanzanite iliyokatwa kitaalamu huongeza thamani kwa sababu huleta mwanga na mng’ao zaidi.
Mabadiliko ya Bei Sokoni
Bei ya Tanzanite inabadilika kulingana na:
Mahitaji ya kimataifa: Bei hupanda pale ambapo kuna mahitaji makubwa kutoka masoko ya Marekani, India, Uchina, na Ulaya.
Ugumu wa uchimbaji: Kadri madini yanavyopungua ardhini au uchimbaji unavyokuwa mgumu, ndivyo gharama ya uzalishaji inavyoongezeka.
Uingizaji wa mawe bandia sokoni: Mawe ya bandia au yaliyotibiwa huathiri bei ya Tanzanite halisi kwa kushusha thamani sokoni.
Soma Hii :Jinsi ya kukata na kushona gauni la mwendokasi
Bei Sokoni – Soko la Ndani vs Kimataifa
Soko la Ndani (Tanzania): Bei kwa wachimba madini wa ndani au wauzaji wa awali inaweza kuwa ya chini zaidi – kuanzia TZS 50,000 kwa gram kwa madini ghafi.
Soko la Kimataifa: Baada ya kusafishwa na kukatwa vizuri, jiwe hilo linaweza kuuzwa kwa bei mara kadhaa zaidi – wakati mwingine hadi USD 400 kwa carat (takriban TZS 2,000,000 kwa gram).
Ushauri kwa Wafanyabiashara na Wapenda Vito
Nunua kutoka kwa wachimbaji au masoko yaliyoidhinishwa na serikali kama STAMICO au Tanzanite One.
Angalia cheti cha ubora wa jiwe (gemstone certificate) kabla ya kununua.
Epuka kununua kwa walanguzi au maeneo yasiyo rasmi – unaweza kudanganywa au kununua mawe bandia.
