Madini ya shaba (Copper) ni kati ya madini yenye thamani kubwa duniani kutokana na matumizi yake katika viwanda mbalimbali, hasa vya umeme, ujenzi, magari ya umeme, na vifaa vya kielektroniki. Tanzania ni moja ya nchi zenye rasilimali nyingi za madini, na shaba ni moja ya madini yanayochimbwa kwa kasi katika maeneo kadhaa, ikiwemo mikoa ya Geita, Kigoma, Katavi na Rukwa.
Bei ya Madini ya Shaba kwa Sasa
Bei ya madini ya shaba hubadilika mara kwa mara kutokana na:
Mabadiliko ya bei katika soko la dunia
Kiwango cha usafishaji wa shaba (raw vs refined)
Gharama za usafirishaji na ushuru
Mahitaji na upatikanaji katika soko la ndani na nje
Kwa kawaida, bei ya shaba isiyosafishwa (raw copper ore) Tanzania huwa kati ya TZS 4,000 hadi 8,000 kwa kilo, kutegemea na ubora wake.
Kwa shaba safi (refined copper), bei inaweza kufikia hadi TZS 20,000 hadi 30,000 kwa kilo au zaidi, hasa inapokuwa imewekwa kwenye mfumo wa viwandani.
Kumbuka: Bei hizi hubadilika kila wiki au kila mwezi, hivyo ni muhimu kufuatilia viwango vya sasa kupitia masoko ya madini au wachimbaji wakubwa.
Mambo Yanayoathiri Bei ya Shaba Tanzania
1. Ubora wa Shaba
Shaba yenye kiwango kikubwa cha copper (kwa mfano 20% au zaidi) huwa na bei ya juu zaidi.
2. Eneo la Uchimbaji
Mahali ambapo madini hayo yanapatikana huathiri gharama ya usafirishaji. Maeneo ya mbali huongeza gharama ya uendeshaji.
3. Soko la Dunia
Shaba huuza vizuri zaidi pale ambapo bei katika soko la kimataifa imepanda. Tanzania pia hufuata viwango vya soko la London Metal Exchange (LME).
4. Usafirishaji na Tozo za Serikali
Ada na tozo kutoka taasisi kama TMAA (Tanzania Minerals Audit Agency) na kodi za TRA huathiri bei ya mwisho ya madini.
Soma Hii : Jinsi Ya Kupata Mkopo Wa Biashara CRDB Bank
Faida za Kuwekeza kwenye Madini ya Shaba
Mahitaji yake yanaongezeka kila mwaka duniani
Inatumika katika sekta nyingi – umeme, ujenzi, magari ya umeme n.k.
Fursa ya kuuza ndani na nje ya nchi
Inawezekana kuanza kwa kiwango kidogo na kupanua taratibu
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQs)
Je, ninaweza kuuza madini ya shaba kama mjasiriamali mdogo?
Ndio, lakini unahitaji kibali cha uuzaji kutoka kwa Tume ya Madini (Tanzania Mining Commission), pamoja na TIN na leseni husika.
Bei ya shaba hupatikana wapi kwa uhakika?
Unaweza kufuatilia bei kupitia soko la madini la Geita, Shinyanga au kupitia tovuti za LME na taarifa kutoka Tume ya Madini.
Kuna wapi ninapoweza kuuza shaba Tanzania?
Madini ya shaba huuza kwa kampuni za usafirishaji nje ya nchi, viwanda vya ndani (kwa ajili ya waya, vipuri), au kupitia mawakala wa madini katika masoko ya madini kama ya Arusha, Mwanza, na Dodoma.
Je, shaba ni rahisi kuchimba?
Uchimbaji wa shaba unahitaji vifaa na utaalamu wa kutosha, lakini pia kuna wachimbaji wadogo wanaofanya hivyo kwa kutumia mitambo midogo au hata mikono (small-scale mining).
