Katika baadhi ya tamaduni, uvumilivu au kupigwa saini kwa bikira hutazamwa kama kipimo cha utu na heshima ya kijamii. Hii imezua wimbi la bidhaa zinazodai kurejesha bikira – kama vidonge, gel, kemikali, na hata ujane wa bandia (“artificial hymen”) au surji ya hymenoplasty. Lakini, je! zinafanya kazi? Je, ni salama? Ni mawazo gani yanayoharibiwa au kuendelezwa?
1. Hakuna msaada wa kisayansi
Hakuna ushahidi thabiti kwamba vidonge au “gel za kurudisha bikira” vinaweza kurejesha himen au kuzuia uwekaji mimba uliovunjika. Wataalamu wanasema himen haiwezi kukua tena baada ya kuvunjika, lakini linaweza kushonwa (hymenoplasty),
sio kwa vidonge.Uwazi wa kisasa unaonyesha kuwa himen ni tishu nyepesi na elastiki, na haifariki mara nyingi kwa mapenetration. Zaidi ya hilo, kuna aina nyingi za himen – hakuna kipimo cha kimatibabu cha kubainisha kama mwanamke ni bikira au la .
2. Aina za bidhaa zinazodai kurejesha bikira
| Bidhaa | Maelezo mfupi | Ushahidi wa kiafya |
|---|---|---|
| Vidonge/gel (vinasema vinatunisha uke) | Bidhaa nyingi hutolewa bila udhibiti, na zinaweza kusababisha kuwasha, mabadiliko ya pH au maambukizi . | Hakuna utafiti thabiti unaoashiria matumizi salama au yenye mafanikio. |
| Ujane wa bandia (artificial hymen) | Film au kapsuli yenye “damu bandia” inayobubujika wakati wa uhusiano. Zamandule hutumiwa kama mshambuliaji wa kijamii/kitamaduni . | Hakuna faida ya kiafya; madhara ya kihisia kwa mwenyekiti. |
| Upasuaji (hymenoplasty) | Kuchoma himen tena kwa njia ya kina au ya upasuaji. Kufanywa kwa makungu. | Ina matatizo ya kimaadili, kiafya (uvuvi, maumivu, maambukizi) na haina msingi wa kitabibu . |
3. Hatari za kiafya na kisaikolojia
Kiume na afya ya uke: Bidhaa zisizoidhinishwa zinaweza kusababisha kuwasha, athari mbaya kwa pH ya uke, na maambukizi ya bakteria na fangasi .
Hatari ya upasuaji: Hymenoplasty inaweza kuathiri kwa maumivu, kuvimba, damu, hematoma, na hatari ya maambukizi
Athari za kisaikolojia: Kuchukua hatua hizi kunakuza dhana potofu za “uheshima wa wanawake”, kuongezeka kwa msongo wa mawazo, na vitisho vya kijamii au ukatili ikiwa husifai “vigezo”. Aidha, WHO inaziita “uhifadhi wa virginity” kinyume cha haki za binadamu .
4. Mtazamo wa kimaadili na kijamii
Ufikra wa patriaki: Bidhaa hizi zinathibitisha kwamba wanawake wanadhibitiwa na masharti ya kijamii yanayopandikiza woga wa kujenga maonesho ya uhalali wa kijinsia .
Shinikizo la kijamii: Haya yote hutokea kutokana na shinikizo la kifamilia, tamaduni, au kidini. Kwa mfano, baadhi ya wanawake huenda wanatumia bidhaa hizi kuhifadhi utu kwa ajili ya kazi, ndoa, au kupunguza ghadhabu ya wazazi au jamii .
Kukosa elimu ya maumbile: Jamii zinazosalia na mitazamo ya ugeni wa kiteknolojia husababisha kutokuelewa ukweli wa kiafya kuhusu himen, na hivyo kuendelea kuunda biashara zinazokakata picha zisizo na msingi wa afya.
5. Mapendekezo ya hatua mbadala
Elimu ya maumbile – Kufundisha jamii (wanaume na wanawake) kuwa himen si kipimo cha uaminifu, afya, au heshima.
Ushauri wa kitaalamu – Wadaktari na wataalamu wa afya wanapaswa kutoa ushauri sahihi na chanzo salama cha msaada kwa wale walio na matatizo ya kijamii au kisaikolojia.
Sheria na udhibiti – Serikali ishike hatua kudhibiti mauzo ya bidhaa zisizoidhinishwa na huduma zinavyo mkanganyiko.
Uchanganuzi wa kimaadili – Tasala za kisayansi, afya, na haki za binadamu zingetazama mada hii kwa kina, kabla ya kuidhinisha huduma kama hymenoplasty kwa malengo yasiyo ya matibabu.
