Wakati wa ujauzito, mwili wa mwanamke hupitia mabadiliko mengi ya homoni na kimwili ili kumwezesha mtoto kukua kwa afya. Moja ya hali inayoweza kusababisha hofu kubwa kwa mama mjamzito ni kutokwa na mabonge ya damu (clots). Ingawa wakati mwingine inaweza kuwa kawaida, hali hii pia inaweza kuashiria tatizo kubwa la kiafya.
Mabonge ya Damu Wakati wa Ujauzito ni Nini?
Mabonge ya damu ni damu iliyoganda au kujikusanya katika mfumo wa vipande vigumu, yenye sura kama nyama. Kutokea kwa mabonge ya damu ukeni wakati wa ujauzito siyo hali ya kawaida na mara nyingi huashiria uwepo wa tatizo.
Sababu Zinazoweza Kusababisha Kutokwa na Mabonge ya Damu Wakati wa Ujauzito
1. Mimba Kutoka (Miscarriage)
Mimba inaposhindwa kuendelea, mwili wa mama hujaribu kuitoa, na moja ya dalili ni kutokwa na damu pamoja na mabonge yanayofanana na nyama.
2. Mimba ya Nje ya Kizazi (Ectopic Pregnancy)
Hii hutokea mimba inapojipandikiza nje ya mfuko wa uzazi – mara nyingi kwenye mirija ya fallopian. Huambatana na maumivu makali na kutokwa na mabonge ya damu.
3. Kuvuja kwa Damu kwenye Mapema (Implantation Bleeding)
Katika wiki ya kwanza hadi ya pili ya ujauzito, damu kidogo inaweza kutoka wakati yai linapojipandikiza kwenye ukuta wa kizazi. Hii inaweza kuonekana kama mabonge madogo.
4. Low Placenta (Placenta Previa)
Ni hali ambapo kondo la nyuma linashuka hadi karibu na mlango wa kizazi. Huweza kusababisha kutokwa na damu yenye mabonge, hasa katika trimester ya pili au ya tatu.
5. Abruptio Placentae
Ni hali hatari ambapo kondo la nyuma linajitenga na ukuta wa mfuko wa uzazi kabla ya muda wa kujifungua. Hali hii huambatana na kutokwa na damu ghafla na kwa wingi, ikiwa na mabonge.
6. Maambukizi kwenye Uterasi au Seviksi
Maambukizi yanaweza kudhoofisha ukuta wa kizazi na kusababisha damu kutoka ikiwa na mabonge.
7. Shinikizo la damu la ujauzito (Pre-eclampsia)
Hali hii huathiri mishipa ya damu ya kondo la nyuma, na kusababisha matatizo katika mzunguko wa damu, hivyo kusababisha mabonge.
8. Kuharibika kwa Placenta
Kama placenta ina matatizo ya kimaumbile au mishipa yake ni dhaifu, inaweza kuvuja damu mara kwa mara ikiwa na mabonge.
9. Matatizo ya Damu Kuganda (Clotting Disorders)
Baadhi ya wanawake wana matatizo ya damu kuganda kupita kiasi (kama thrombophilia), na hii inaweza kusababisha matatizo wakati wa ujauzito.
Dalili Unazopaswa Kuzichukulia kwa Umakini
Kutokwa na damu nyekundu au ya giza yenye mabonge
Maumivu makali ya tumbo au mgongo
Hali ya kichefuchefu isiyoisha
Kukosa dalili za ujauzito ghafla (matiti kulegea, kutopata kichefuchefu tena)
Homa au kutetemeka
Kizunguzungu au kupoteza fahamu
Hatari kwa Mama na Mtoto
Kumpoteza mtoto (Miscarriage)
Kupasuka kwa mirija ya uzazi (kwa mimba ya nje)
Kuvuja damu kupita kiasi (hemorrhage)
Kifo cha mtoto tumboni
Matatizo ya placenta kuendelea mpaka wakati wa kujifungua
Upungufu wa damu (anemia)
Nini Cha Kufanya Ukiona Mabonge ya Damu Wakati wa Ujauzito
Usichelewe kwenda hospitali – Pata huduma ya haraka ya daktari wa kina mama.
Usitumie dawa yoyote bila ushauri – Dawa za mitishamba au kemikali zinaweza kuongeza hatari.
Pumzika kwa utulivu – Epuka shughuli nzito.
Weka rekodi ya damu inavyotoka – Rangi, kiasi na kama kuna mabonge au harufu.
Vipimo Vinavyofanyika Hospitalini
Ultrasound kuona hali ya mtoto na placenta
Kipimo cha hCG (kupima homoni za mimba)
Kipimo cha damu (kupima anemia na maambukizi)
Kipimo cha UTI au maambukizi ya kizazi
Tiba Zinaweza Kujumuisha:
a. Matibabu ya Dawa
Antibiotics (kama kuna maambukizi)
Dawa za kusaidia kurudisha homoni katika usawa
Dawa za kuzuia mimba kutoka (progesterone supplements)
b. Upasuaji Mdogo (D&C)
Kama mimba imetoka, daktari anaweza kutoa mabaki yaliyobaki kwenye mfuko wa uzazi ili kuzuia maambukizi.
c. Tiba ya Muda Mrefu
Kama shida ni ya kuganda kwa damu, unaweza kupewa dawa maalum kama Heparin au Aspirin katika ujauzito ujao.
Njia za Kuzuia Hatari ya Mabonge Wakati wa Ujauzito
Hakikisha unapata huduma ya kliniki mapema na mara kwa mara
Kula lishe bora na yenye madini ya chuma na folic acid
Epuka stress na kazi nzito
Usitumie dawa bila ushauri
Pata ushauri wa daktari kabla ya kushika mimba tena, hasa kama ulipoteza mimba hapo awali
FAQs – Maswali Yanayoulizwa Sana
Je, kutokwa na mabonge ya damu lazima kumaanishe mimba imetoka?
Hapana. Ingawa ni mojawapo ya dalili, si kila damu au bongo ina maana hiyo. Vipimo hospitalini vitathibitisha.
Ninaweza kuendelea na mimba yangu hata kama natokwa na damu?
Ndiyo, ikiwa tatizo litagunduliwa mapema na kutibiwa ipasavyo.
Mabonge ya damu yanapotoka yanapaswa kuwa ya ukubwa gani ndio ni hatari?
Bonge lolote kubwa zaidi ya kipande cha sarafu ya 100 inapaswa kuangaliwa haraka.
Naweza kutumia dawa za mitishamba kusafisha kizazi kama natokwa na mabonge?
Hapana. Ni hatari kutumia dawa za mitishamba wakati wa ujauzito bila ushauri wa daktari.
Je, mwanamke anaweza kupata tena mimba salama baada ya kutoka kwa mimba?
Ndiyo. Mara nyingi, baada ya uchunguzi na tiba sahihi, mwanamke anaweza kushika mimba nyingine salama.
