Matatizo ya tezi dume yamekuwa yakiongezeka kwa kasi miongoni mwa wanaume, hasa walio na umri wa kuanzia miaka 40 na kuendelea. Hospitali ya Taifa ya Muhimbili, kama kitovu cha huduma za afya za rufaa nchini Tanzania, imeendelea kutoa huduma bora kwa wagonjwa wa matatizo ya tezi dume, ikiwa ni pamoja na uchunguzi wa kitaalamu, dawa bora na upasuaji wa kisasa.
Tezi Dume ni Nini?
Tezi dume ni kiungo kidogo kilicho chini ya kibofu cha mkojo kwa wanaume, na hufanya kazi ya kutengeneza sehemu ya majimaji ya shahawa. Kadri mwanaume anavyozeeka, tezi hii inaweza kuongezeka ukubwa na kusababisha matatizo mbalimbali ya kiafya.
Matatizo Makuu ya Tezi Dume
Benign Prostatic Hyperplasia (BPH) – Uvimbe usio wa saratani wa tezi dume
Prostatitis – Maambukizi au uvimbe wa tezi dume
Saratani ya tezi dume – Ugonjwa hatari unaohitaji uchunguzi na tiba ya haraka
Huduma Zinazotolewa Muhimbili kwa Wagonjwa wa Tezi Dume
Hospitali ya Taifa Muhimbili hutoa huduma zifuatazo kwa wagonjwa wa tezi dume:
Uchunguzi wa awali (PSA test, ultrasound, DRE)
Dawa za kupunguza uvimbe wa tezi dume
Antibiotics kwa ajili ya prostatitis
Tiba ya homoni kwa wagonjwa wa saratani [Soma: DAWA ya TEZI DUME ]
Upasuaji wa TURP (Transurethral Resection of the Prostate)
Ushauri wa lishe na mtindo bora wa maisha
Dawa za Tezi Dume Zinazopatikana Muhimbili
1. Tamsulosin (Flomax)
Hutumika kupunguza mvutano wa misuli kwenye tezi dume ili kurahisisha mkojo kutoka.
2. Finasteride (Proscar)
Hupunguza ukubwa wa tezi dume kwa kuzuia homoni inayochochea ukuaji wake.
3. Dutasteride (Avodart)
Kama Finasteride, lakini hufanya kazi kwa nguvu zaidi kudhibiti homoni.
4. Ciprofloxacin / Doxycycline
Hutolewa kwa wagonjwa wa prostatitis (maambukizi ya tezi dume).
5. Leuprolide (Lupron), Goserelin (Zoladex)
Hizi ni dawa za kudhibiti homoni kwa wagonjwa wa saratani ya tezi dume.
6. Paracetamol / Ibuprofen
Hutumika kama dawa ya kupunguza maumivu kwa wagonjwa wa BPH au Prostatitis.
Muhimu: Dawa hizi hutolewa kulingana na tathmini ya daktari baada ya uchunguzi wa kitaalamu. Hakuna dawa “moja kwa wote” — tiba huchaguliwa kulingana na hali ya mgonjwa.
Utaratibu wa Kupata Tiba Muhimbili
Hudhuria kliniki ya mfumo wa mkojo (Urology Clinic)
Fanyiwa vipimo (PSA, Ultrasound, DRE)
Daktari atakushauri dawa au njia bora ya tiba
Endelea na ufuatiliaji wa kitaalamu kulingana na mpango wa matibabu
Gharama za Tiba Muhimbili
Gharama hutofautiana kulingana na huduma inayohitajika:
PSA Test: Tsh 10,000 – 20,000
Ultrasound ya Tezi Dume: Tsh 30,000 – 50,000
Dawa: Tsh 5,000 – 50,000 kulingana na aina
Upasuaji wa TURP: Unaweza kufikia zaidi ya Tsh 500,000 bila bima
Kwa walio na NHIF au bima nyingine, huduma nyingi hupatikana bure au kwa punguzo kubwa.
Usalama na Ufanisi wa Dawa Muhimbili
Muhimbili hutumia dawa zilizosajiliwa na Mamlaka ya Dawa na Vifaa Tiba (TMDA). Wagonjwa husimamiwa kwa karibu na madaktari bingwa wa magonjwa ya mfumo wa mkojo, kuhakikisha usalama wa tiba na kuzuia madhara makubwa.
Maisha Baada ya Tiba: Ushauri wa Kitaalamu
Kunywa maji mengi (angalau lita 2 kwa siku)
Epuka kunywa pombe na kahawa kwa wingi
Fanya mazoezi mara kwa mara
Kula mboga za majani, matunda na vyakula vyenye nyuzinyuzi
Fanya uchunguzi wa afya mara kwa mara
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQs)
Je, ninaweza kupata dawa ya tezi dume moja kwa moja Muhimbili bila kupima?
Hapana. Dawa hutolewa baada ya uchunguzi na vipimo vya kitaalamu ili kuhakikisha usahihi wa tiba.
Je, Muhimbili hutoa dawa za asili kwa tezi dume?
Hapana. Muhimbili hutumia dawa za hospitali zilizosajiliwa na kuthibitishwa kisayansi.
Dawa za Muhimbili zina madhara?
Kama dawa zingine, baadhi zina madhara madogo kama kizunguzungu, upungufu wa nguvu za kiume, au kushuka kwa shinikizo la damu. Daktari huchagua dawa kulingana na hali ya mgonjwa.
Je, kuna tiba ya kudumu ya tezi dume?
BPH na Prostatitis huweza kudhibitiwa kwa muda mrefu. Saratani ya tezi dume huweza kutibika kabisa ikigundulika mapema.
Je, napaswa kwenda Muhimbili kila mwezi?
Daktari atakupangia ratiba ya ufuatiliaji. Wengine hufuatiliwa kila mwezi, wengine kila baada ya miezi 3–6.
Je, NHIF inagharamia dawa zote za tezi dume Muhimbili?
Kwa kiasi kikubwa ndiyo, lakini ni vizuri kuthibitisha kila huduma unayopatiwa kwa kutumia kitambulisho chako cha NHIF.
Je, dawa za hospitali zinaweza kuchanganywa na za mitishamba?
Hapana, isipokuwa kwa ushauri wa daktari. Baadhi ya mitishamba huweza kuathiri utendaji wa dawa za hospitali.
Je, kuna foleni kubwa Muhimbili kwa wagonjwa wa tezi dume?
Kwa kuwa ni hospitali ya taifa, kuna idadi kubwa ya wagonjwa. Ni bora kufika mapema au kutumia rufaa kutoka kituo kingine.
Je, upasuaji wa tezi dume ni salama Muhimbili?
Ndiyo. Unafanywa na madaktari bingwa waliobobea kwa kutumia vifaa vya kisasa.
Je, kuna ushauri wa lishe kwa wagonjwa wa tezi dume?
Ndiyo. Muhimbili hutoa huduma ya lishe bora kwa wagonjwa, hasa wanaosumbuliwa na saratani au wanaoendelea na tiba ya homoni.
Je, mtu wa kijijini anaweza kutibiwa Muhimbili?
Ndiyo. Wagonjwa kutoka mikoa yote wanaruhusiwa, hasa kwa rufaa. Unaweza pia kutumia bima yako ya NHIF kufanikisha matibabu.
Je, kuna namba ya simu au njia ya kuhifadhi miadi Muhimbili?
Ndiyo, unaweza kupiga 0734 500 456 au kutembelea tovuti rasmi ya Muhimbili: [www.muhimbili.go.tz](https://www.muhimbili.go.tz)
