Katika jamii nyingi, swali la “bao la ngapi husababisha mimba?” huulizwa sana, hasa na vijana wanaoanza mahusiano ya kimapenzi au watu wanaotafuta elimu ya uzazi wa mpango. Ukweli ni kwamba, kuna upotoshaji mwingi unaosambaa kuhusu suala hili, jambo linaloweza kusababisha mimba zisizotarajiwa au uamuzi usio sahihi kuhusu afya ya uzazi.
Bao La Ngapi Husababisha Mimba?
Jibu fupi ni: hata bao moja linaweza kusababisha mimba.
Hakuna idadi fulani ya “bao” (au matendo ya tendo la ndoa) inayohitajika kwa mwanamke kupata mimba. Kinachohitajika tu ni tendo moja la ngono bila kinga, na mbegu za kiume kukutana na yai la mwanamke wakati wa dirisha la rutuba (fertile window). Ikiwa mazingira yatakuwa sahihi, basi mimba inaweza kutungwa baada ya bao moja tu.
Mchakato wa Kupata Mimba Unavyofanyika
Mbegu za Kiume (Sperm):
Mwanaume hutoa wastani wa milioni 40 hadi milioni 300 za mbegu kwenye bao moja. Inatosha mbegu moja tu yenye afya kuingia kwenye yai ili mimba itungwe.Yai la Mwanamke (Ovum):
Mwanamke hutoa yai moja kila mwezi (ovulation). Yai hili huishi kwa muda wa saa 12 hadi 24 baada ya kutoka kwenye ovari.Dirisha la Rutuba (Fertile Window):
Huu ni muda wa siku 5 kabla na siku moja baada ya yai kutoka. Ngono inayofanyika kipindi hiki inaweza kusababisha mimba.Mimba Kutungwa:
Ikitokea mbegu yenye afya ikaingia kwenye yai wakati huu, mimba huanza kutungwa.
Je, Bao la Pili, Tatu au Zaidi Huongeza Uwezekano wa Mimba?
Ndiyo – lakini si kwa sababu ya idadi ya bao, bali kwa sababu:
Kila bao huongeza idadi ya mbegu zinazoweza kufika kwenye yai.
Ukaribu wa tendo na ovulation huongeza uwezekano wa kutungwa mimba.
Mbegu huishi hadi siku 5 ndani ya mwili wa mwanamke, hivyo hata tendo moja linaweza kutosha.
Kwa hiyo, ingawa bao zaidi linaweza kuongeza uwezekano wa mimba, hata moja tu linaweza kuwa na matokeo hayo.
Sababu Zinazoathiri Uwezekano wa Mimba Kutokana na Bao
Wakati wa Tendo:
Ngono inayofanyika karibu na ovulation ina uwezekano mkubwa wa kupelekea mimba.Ubora wa Mbegu:
Mbegu zenye afya, zenye uwezo wa kuogelea kwa haraka na kwa muda mrefu, huongeza nafasi ya mimba.Hali ya Kiafya ya Mwanamke:
Uzazi wenye afya (mfumo wa uzazi wenye yai lenye ubora) huongeza nafasi ya kushika mimba.Kutumia au Kutotumia Kinga:
Ukifanya ngono bila kondomu au dawa ya uzazi wa mpango, nafasi ya mimba ni kubwa zaidi.
Mith Myth Zisizo Sahihi Kuhusu Kutungwa kwa Mimba
“Mwanamke hawezi kupata mimba kwenye mara ya kwanza.” – SI KWELI
Bao la kwanza linaweza kusababisha mimba ikiwa limetokea wakati wa rutuba.“Ukitoa kabla ya kumwaga (pull out) hakuna mimba.” – SI KWELI
Manii hutoka mapema kabla ya mshindo kamili, na zinaweza kuwa na mbegu.“Ukiosha uke baada ya tendo, huwezi pata mimba.” – SI KWELI
Baada ya sekunde chache, mbegu huwa tayari zimeingia ndani – kuosha hakusaidii.
Jinsi ya Kujikinga na Mimba Isiyotakiwa
Tumia Kondomu Kila Mara
Inazuia mbegu kufika kwenye uke.Tumia Njia za Uzazi wa Mpango
Kama vile vidonge, sindano, pete ya uke, au IUD.Jifunze Kuhusu Mzunguko wa Hedhi
Fahamu lini ni salama na lini kuna hatari ya kushika mimba.Epuka Kujamiiana bila Kinga Wakati wa Ovulation
Huu ndiyo wakati wa hatari zaidi wa kushika mimba.
Je, Kuna Njia ya 100% ya Kuepuka Mimba?
Ndiyo – kutofanya ngono kabisa (abstinence) ndiyo njia pekee ya kuzuia mimba kwa asilimia 100. Njia nyingine zote zina asilimia fulani ya kushindwa. [Soma: Jinsi ya kumpata mwanamke mgumu ]
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQs)
Bao moja linaweza kusababisha mimba?
Ndiyo, bao moja linaweza kusababisha mimba ikiwa litafanyika bila kinga wakati wa kipindi cha rutuba.
Lazima mwanamke afanye ngono mara nyingi ili apate mimba?
Hapana. Hata tendo moja linaweza kusababisha mimba endapo litafanyika karibu na kipindi cha ovulation.
Mbegu za kiume huishi kwa muda gani ndani ya mwili wa mwanamke?
Mbegu zinaweza kuishi kati ya siku 3 hadi 5 ndani ya mwili wa mwanamke.
Ni siku gani hatari zaidi za kushika mimba?
Siku 5 kabla ya ovulation na siku 1 baada ya ovulation ndizo hatari zaidi kwa mimba kutungwa.
Ni kweli kuwa kuvuta nje kabla ya kumwaga kunazuia mimba?
Hapana. Mbegu zinaweza kuwepo kwenye majimaji ya awali, hivyo bado kuna uwezekano wa mimba.
Ni lazima mwanaume amwage ndani ili mimba itokee?
Ndiyo. Kwa mimba kutungwa, mbegu lazima ziingie ndani ya uke na zikutane na yai.
Kupiga bao mara nyingi kunamaanisha mimba lazima itokee?
Hapana. Ingawa bao nyingi huongeza uwezekano, hakuna uhakika wa mimba kutokea.
Mwanamke anaweza kupata mimba akiwa kwenye hedhi?
Ndiyo, japokuwa ni nadra. Ikiwa ovulation itatokea mapema, mimba inaweza kutokea.
Ni njia gani salama ya kuzuia mimba?
Kutumia uzazi wa mpango kama kondomu, vidonge au sindano za kupanga uzazi.
Mwanamke anaweza kupata mimba mara ngapi kwa mwezi?
Mara moja tu, wakati wa ovulation.
Vidonge vya dharura vinazuia mimba kikamilifu?
Hapana. Huwa na ufanisi mkubwa, lakini si asilimia 100. Ni bora vitumike mapema iwezekanavyo.
Mwanaume mwenye mbegu chache anaweza kusababisha mimba?
Ndiyo, ikiwa mbegu hizo chache ni zenye afya na zina uwezo wa kufikia yai.
Ni kweli kuwa mwanamke hawezi kupata mimba mara ya kwanza kufanya ngono?
Hapana. Mimba inaweza kutokea hata mara ya kwanza, ikiwa kuna yai na mbegu zimekutana.
Kondomu ikipasuka, mimba inaweza kutokea?
Ndiyo. Mbegu zikiingia ndani ya uke wakati wa dirisha la rutuba, mimba inaweza kutungwa.
Kupiga bao nje kuna uhakika wa kuzuia mimba?
Hapana. Kuna uwezekano wa mimba kutokana na mbegu kwenye majimaji ya awali.
Ni kweli kuwa kuoga baada ya ngono huzuia mimba?
Hapana. Mbegu huweza kuingia haraka sana. Kuoga hakutazuia mimba.
Je, mwanamke akisimama baada ya ngono, mimba haitatokea?
Hapana. Hali ya mwili haina uhusiano wa moja kwa moja na uwezekano wa mimba.
Ovulation hutokea lini kwa kawaida?
Kwa kawaida hufanyika siku ya 14 baada ya kuanza kwa hedhi, kwa wanawake wenye mzunguko wa siku 28.
Je, wanawake wote huwa na ovulation siku moja?
Hapana. Ovulation hutofautiana kulingana na mzunguko wa hedhi wa kila mwanamke.
Kuna njia salama kabisa ya kuzuia mimba?
Ndiyo. Kutofanya ngono kabisa (abstinence) ndiyo njia pekee salama kwa asilimia 100.
