Kisukari ni ugonjwa unaotokana na kuongezeka kwa kiwango cha sukari kwenye damu, kwa sababu ya mwili kushindwa kutumia insulini ipasavyo au kutotoa insulini kabisa. Wanaume, kama wanawake, wako kwenye hatari ya kupata kisukari, hasa aina ya pili (Type 2 Diabetes), lakini wanaweza kuonyesha dalili tofauti au za kipekee kutokana na mabadiliko ya homoni, umbo la mwili, na mtindo wa maisha.
Kujua dalili za mwanzo za kisukari kwa mwanaume ni hatua muhimu ya kuzuia matatizo ya kiafya kama upungufu wa nguvu za kiume, matatizo ya figo, moyo, mishipa ya fahamu, na hata kifo cha ghafla.
Aina Kuu za Kisukari
Kisukari Aina ya 1 – Mwili hauzalishi insulini (huanza ghafla, hasa utotoni au ujana).
Kisukari Aina ya 2 – Mwili hautumii insulini ipasavyo (aina ya kawaida zaidi kwa watu wazima).
Kisukari cha Muda Mchache – Kinaweza kuletwa na msongo, maambukizi au lishe mbaya lakini kikawa cha muda mfupi.
Dalili za Mwanzo za Kisukari kwa Mwanaume
1. Kukojoa Mara kwa Mara
Hasa usiku. Mwili hujaribu kuondoa sukari iliyozidi kupitia mkojo.
2. Kiu Isiyoisha
Hata baada ya kunywa maji, bado unahisi kiu. Ni dalili ya mwili kupoteza maji kupitia mkojo mwingi.
3. Kuchoka Kupita Kiasi
Uchovu bila sababu maalum, hata baada ya kupumzika au kula vizuri.
4. Kupungua kwa Nguvu za Kiume
Kisukari huathiri mishipa ya fahamu na mzunguko wa damu, hivyo kusababisha matatizo ya nguvu za kiume (erectile dysfunction).
5. Kupungua kwa Uwezo wa Kumbukumbu na Uelewa
Sukari ya juu huathiri ubongo na uwezo wa kufikiri haraka.
6. Kupungua au Kuongezeka Uzito Bila Sababu
Hasa kupungua uzito ghafla bila mabadiliko ya lishe au mazoezi.
7. Kuona kwa Ukungu
Kisukari huathiri mishipa ya macho na kusababisha matatizo ya kuona.
8. Vidonda Visivyopona Haraka
Mishipa ya damu inaharibika na kinga ya mwili kushuka, hivyo vidonda vinachukua muda mrefu kupona.
9. Ganzi au Kuchomachoma Miguu/Mikono
Mishipa ya fahamu huathirika (neuropathy) kutokana na sukari nyingi.
10. Harufu ya Matunda kwenye Pumzi
Hii ni dalili hatari ya ketoacidosis – hali ya dharura inayohitaji matibabu ya haraka.
Dalili Nyingine Zinazoweza Kuwepo
Maambukizi ya ngozi na sehemu za siri mara kwa mara
Kuwashwa mwilini au maeneo ya siri
Kula sana bila kushiba
Kukosa hamu ya tendo la ndoa
Kukosa nguvu asubuhi
Sababu Zinazoweka Mwanaume Kwenye Hatari ya Kisukari
Uzito mkubwa kupita kiasi
Kutofanya mazoezi
Historia ya familia yenye kisukari
Msongo wa mawazo wa muda mrefu
Kula vyakula vyenye sukari nyingi na mafuta mabaya
Umri wa zaidi ya miaka 40
Hatua za Kuchukua Ukiona Dalili
Pima kiwango cha sukari kwa kutumia kifaa cha glucometer
Tembelea hospitali kwa vipimo vya kina (OGTT, HbA1c)
Anza lishe bora yenye nyuzi, protini, na nafaka zisizokobolewa
Fanya mazoezi ya dakika 30 kila siku
Acha uvutaji wa sigara na unywaji pombe kupita kiasi
Zungumza na daktari au mtaalamu wa lishe kwa ushauri wa kitaalamu [Soma: Dalili za mwanzo za kisukari kwa mwanamke ]
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQs)
Je, upungufu wa nguvu za kiume unaweza kuwa dalili ya kisukari?
Ndiyo. Kisukari huathiri mishipa ya fahamu na mzunguko wa damu, hivyo kusababisha matatizo ya nguvu za kiume.
Je, mwanaume anaweza kupata kisukari bila kujua?
Ndiyo. Dalili huanza taratibu, na wengi hugundua wakati hali tayari imekuwa mbaya.
Ni kiwango gani cha sukari kinachomaanisha mtu ana kisukari?
Zaidi ya 7.0 mmol/L (126 mg/dL) kabla ya kula au zaidi ya 11.0 mmol/L (200 mg/dL) baada ya kula.
Je, kisukari kinaweza kudhibitiwa bila dawa?
Ndiyo, hasa kwa Kisukari Aina ya 2, kwa kutumia lishe bora, mazoezi, na kupunguza uzito.
Je, mazoezi yanasaidia kupunguza sukari?
Ndiyo. Mazoezi husaidia seli kutumia sukari vizuri na kuimarisha usikivu wa mwili kwa insulini.
Je, kisukari kinaweza kusababisha utasa kwa mwanaume?
Ndiyo. Kinaweza kuathiri ubora wa shahawa na uwezo wa kushiriki tendo la ndoa.
Je, kukosa usingizi kunaweza kuongeza hatari ya kisukari?
Ndiyo. Kukosa usingizi huongeza homoni za msongo (cortisol) ambazo huongeza sukari mwilini.
Ni chakula gani kinapendekezwa kwa mwanaume mwenye kisukari?
Mboga za majani, nafaka zisizokobolewa, samaki, matunda ya glycemic index ya chini, karanga na protini safi.
Je, kisukari kinaathiri afya ya moyo wa mwanaume?
Ndiyo. Kisukari huongeza hatari ya shinikizo la damu, kiharusi, na magonjwa ya moyo.
Je, wanaume wana uwezekano mkubwa zaidi wa kupata kisukari kuliko wanawake?
Ndiyo, tafiti zinaonyesha wanaume wanapata Kisukari Aina ya 2 kwa viwango vya juu zaidi, hasa wakiwa na uzito mkubwa.
Je, ugonjwa huu unaweza kurithiwa?
Ndiyo. Kama familia yako ina historia ya kisukari, upo kwenye hatari kubwa zaidi.
Je, kukojoa usiku sana ni dalili ya kisukari?
Ndiyo. Ni mojawapo ya dalili za mwanzo kabisa.
Ni muda gani unahitaji kufanyiwa vipimo vya sukari?
Kila baada ya miezi 3 hadi 6 ikiwa huna ugonjwa, na mara kwa mara kama una dalili.
Je, mwanaume anaweza kuwa na kisukari bila kuona dalili zozote?
Ndiyo. Wengine huwa hawana dalili kwa miaka mingi hadi matatizo makubwa yatokee.
Je, unywaji wa pombe unaweza kuongeza hatari ya kisukari?
Ndiyo. Pombe huathiri ini na huongeza kalori zisizo na virutubisho.
Je, kuna njia ya kuzuia kisukari?
Ndiyo. Kwa kula lishe bora, kufanya mazoezi, kupunguza uzito, na kuepuka msongo wa mawazo.
Je, wanaume wanapaswa kula mara ngapi kwa siku?
Milo midogo 5–6 kwa siku ni bora kuliko milo mikubwa 2–3.
Je, kukosa hamu ya kula kunaweza kuwa dalili ya kisukari?
Ndiyo. Hasa ikiwa kuna uchovu mwingi, kichefuchefu, au maumivu ya tumbo.
Je, kisukari huathiri mishipa ya fahamu?
Ndiyo. Hali hii inaitwa *diabetic neuropathy*, na husababisha ganzi au maumivu ya moto.
Je, mwanaume mwenye kisukari anaweza kuzaa?
Ndiyo, lakini anaweza kuwa na changamoto kama uzalishaji mdogo wa shahawa au nguvu za kiume kupungua.
