Kabla ya kuanza kununua hisa, ni muhimu kuelewa kwa ufupi ni nini hisa na jinsi zinavyofanya kazi. Hisa ni sehemu ya umiliki katika kampuni. Unaponunua hisa za CRDB Bank, unakuwa mmiliki wa sehemu ndogo ya benki hiyo. Thamani ya hisa zako inaweza kupanda au kushuka kulingana na soko na utendaji wa benki.
CRDB Bank Plc (Benki) ni Kampuni ya Umma yenye hisa, iliyoanzishwa katika Jamhuri ya Muungano wa Tanzania mwaka 1996 chini ya Sheria ya Makampuni, Sura ya 212 Sheria Namba 12. Benki iliorodheshwa kwenye Soko la Hisa la Dar Es Salaam (DSE) tarehe 17 Juni 2009.
Kuwa na Akaunti ya Uwekezaji (Securities Account)
Kabla ya kununua hisa yoyote, ni muhimu kuwa na akaunti ya uwekezaji, inayojulikana kama Securities Account. Akaunti hii ndiyo inayotumika kufuatilia na kusimamia ununuzi na uuzaji wa hisa zako. Unaweza kufungua akaunti hii kupitia mabenki au makampuni ya uwekezaji yaliyosajiliwa na Mamlaka ya Usimamizi wa Soko la Mitaji na Dhamana (CMSA).
Hatua za kufungua akaunti ya uwekezaji:
- Chagua Mtoa Huduma: Unaweza kufungua akaunti kupitia benki kama CRDB, au kupitia kampuni za usimamizi wa uwekezaji.
- Kamilisha Fomu za Usajili: Utahitaji kujaza fomu za usajili na kuwasilisha nakala za vitambulisho vya kitaifa (ID) na vielelezo vingine vinavyohitajika.
- Thibitisha Akaunti yako: Baada ya kukamilisha usajili, utapewa namba ya akaunti ya uwekezaji (Securities Account Number) na kuunganishwa na mfumo wa DSE.
Kujua Bei ya Hisa za CRDB Bank
Bei za hisa za CRDB Bank hubadilika kila wakati kulingana na mahitaji na ugavi kwenye soko. Ni muhimu kufuatilia bei za hisa kwa ukaribu kabla ya kufanya ununuzi. Unaweza kupata taarifa hizi kupitia tovuti rasmi ya Soko la Hisa la Dar es Salaam (DSE) au kupitia mtoa huduma wako wa uwekezaji.
Kufanya Ununuzi wa Hisa za CRDB Bank
Baada ya kufungua akaunti ya uwekezaji na kujua bei ya hisa, sasa unaweza kufanya ununuzi wa hisa za CRDB Bank. Kuna njia kadhaa za kununua hisa:
- Kununua moja kwa moja kupitia benki au makampuni ya usimamizi wa uwekezaji: Utahitaji kutoa maagizo ya ununuzi kwa wakala wako wa hisa, akishughulikia kila kitu kwa niaba yako.
- Kutumia mifumo ya kidijitali: Baadhi ya benki au makampuni ya uwekezaji hutoa huduma za ununuzi wa hisa mtandaoni kupitia mifumo yao ya kidijitali.
mawakala wa soko la hisa nchini Tanzania. Baadhi ya mawakala wanaohusika na soko la hisa Tanzania ni:
- Orbit Securities
- Tanzania Securities
- Vertex International Securities
Chagua mwakala unaokufaa na ujaze fomu za kufungua akaunti. Utahitaji kutoa taarifa binafsi na nyaraka kama vile kitambulisho cha taifa na picha.
Hatua za kununua hisa:
- Kagua bei ya soko: Angalia bei ya sasa ya hisa za CRDB Bank.
- Weka agizo: Eleza idadi ya hisa unazotaka kununua, na bei unayotaka kununua. Kama bei ya sasa ya soko iko chini ya bei uliyoainisha, unahitaji kuwa tayari kughairi au kubadilisha agizo lako.
- Maliza ununuzi: Baada ya kuthibitisha agizo lako, utatakiwa kulipa kwa njia iliyokubalika (kwa mfano, kupitia benki au kwa kutumia mfumo wa mtandao).
Kufuatilia Hisa zako na Faida Zako
Baada ya kununua hisa, ni muhimu kufuatilia utendaji wa kampuni na soko kwa jumla. Hii itakusaidia kujua ni wakati gani mzuri wa kuuza hisa zako au kuendelea kuzimiliki. CRDB Bank inaweza kutoa gawio kwa wanahisa wake, ambayo ni sehemu ya faida yake. Gawio hili linatolewa kama pesa taslimu au hisa nyingine, kulingana na sera ya kampuni.
Kuza Uwekezaji wako kwa Kuongeza Hisa
Ikiwa CRDB Bank inaendelea kufanya vizuri na faida zake zinakua, unaweza kufikiria kuongeza idadi ya hisa zako ili kuzuia kupitwa na ongezeko la thamani. Kununua hisa mara kwa mara na kwa kiwango kidogo kidogo ni njia nzuri ya kuwekeza kwa muda mrefu.
