Kukosa choo au kupata choo kigumu kwa mtoto mchanga ni jambo linalowatia wazazi wengi wasiwasi. Tatizo hili linaweza kusababishwa na mabadiliko ya lishe, upungufu wa maji mwilini, au mabadiliko ya mfumo wa mmeng’enyo wa chakula wa mtoto. Ingawa watoto wachanga, hasa wanaonyonya maziwa ya mama pekee, mara nyingi huwa na kinyesi laini, kuna nyakati ambapo wanaweza kupata choo kigumu au kuchelewa kupata choo kwa siku kadhaa.
Dalili za Choo Kigumu kwa Mtoto Mchanga
Kabla ya kutafuta suluhisho, ni muhimu kuelewa dalili zinazoonyesha kuwa mtoto anapata shida ya choo kigumu:
Kupata choo mara chache kuliko kawaida (zaidi ya siku tatu bila choo kwa watoto wanaonyonya).
Kulia au kuwa na usumbufu wakati wa kujisaidia.
Kinyesi kigumu, kikavu au cha madonge.
Tumbo kuonekana kujaa au kuwa ngumu.
Kupunguza hamu ya kula au kuwa na usingizi wa shida.
Ikiwa mtoto wako ana dalili hizi, unaweza kutumia njia zifuatazo kusaidia kulainisha choo chake.
Njia za Asili za Kulainisha Choo kwa Mtoto Mchanga
1. Kunyonyesha Maziwa ya Mama kwa Wingi
Kwa watoto wa chini ya miezi sita, maziwa ya mama pekee yanapaswa kuwa lishe yao kuu. Maziwa ya mama yana virutubisho vinavyosaidia kumeng’enya chakula vizuri na kuzuia choo kigumu. Ikiwa mtoto anakosa choo, unaweza kuongeza unyonyeshaji ili kusaidia mfumo wake wa mmeng’enyo wa chakula kufanya kazi vizuri.
2. Kumsaidia Kufanya Mazoezi
Kwa watoto wachanga, hasa wa chini ya miezi sita, mazoezi yanaweza kusaidia kuchochea harakati za utumbo.
Unaweza kumsaidia mtoto kwa kumlaza chali na kusogeza miguu yake juu na chini kama vile anapiga baiskeli. Hii huchochea utumbo kufanya kazi na kusaidia kulainisha choo.
3. Masaji ya Tumbo
Kupiga masaji ya tumbo kwa mtoto kunaweza kusaidia kupunguza gesi na kuchochea utumbo kufanya kazi vizuri.
Tumia vidole vyako kumpapasa mtoto kwenye tumbo kwa mwendo wa mviringo, ukifuata mwelekeo wa saa.
Unaweza pia kubonyeza kwa upole sehemu ya chini ya tumbo ili kusaidia kusukuma gesi na kinyesi nje.
4. Kumpatia Maji (Kwa Watoto Waliozidi Miezi 6)
Kwa watoto waliotimiza miezi sita na kuendelea, unaweza kumpa maji kidogo (kiasi cha vijiko viwili hadi vinne vya chai) kusaidia kulainisha kinyesi. Hii ni muhimu hasa ikiwa mtoto ameanza kula vyakula vigumu.
Soma hii :Dalili za Yai Kupevuka Kwenye Siku za Hatari za Mzunguko
5. Matunda na Mboga Zenye Nyuzinyuzi (Kwa Watoto Walioanza Kula)
Ikiwa mtoto wako amefikisha miezi sita na ameanza kula vyakula vigumu, unaweza kumpa vyakula vyenye nyuzinyuzi kama vile:
Papai
Ndizi mbivu
Tikiti maji
Parachichi
Viazi vitamu
Mboga za majani zilizopondwa
Epuka vyakula vinavyoweza kufanya choo kuwa kigumu kama ndizi mbichi, mchele mweupe, na mkate mweupe.
6. Kutumia Mafuta ya Asili
Kwa watoto waliokamilisha miezi sita, unaweza kuongeza tone moja au mawili ya mafuta ya mzeituni au nazi kwenye chakula chao ili kusaidia kulainisha choo. Mafuta haya husaidia kulainisha mfumo wa mmeng’enyo wa chakula kwa asili.
Njia za Kitaalamu (Dawa Salama kwa Watoto Wachanga)
Ikiwa njia za asili hazijasaidia na mtoto bado ana choo kigumu au anakosa choo kwa muda mrefu, unaweza kutumia dawa za kitaalamu kwa ushauri wa daktari:
1. Lactulose Syrup
Hii ni dawa ya sukari ambayo husaidia kuvuta maji kwenye utumbo na kufanya kinyesi kuwa laini.
Inapaswa kutumika kwa ushauri wa daktari pekee.
2. Glycerin Suppository
Hii ni tembe ndogo inayowekwa kwenye njia ya haja kubwa ili kusaidia kulainisha kinyesi na kufanya mtoto ajisaidie kwa urahisi.
Inatumika tu ikiwa mtoto amekosa choo kwa muda mrefu na anapata maumivu.
3. Polyethylene Glycol (MiraLAX)
Dawa hii huchanganywa na maji au maziwa na husaidia kuongeza maji kwenye kinyesi.
Inapaswa kutumiwa chini ya usimamizi wa daktari.
Lini Unapaswa Kumwona Daktari?
Ingawa choo kigumu kwa mtoto mara nyingi si jambo la kutisha, kuna nyakati ambapo unapaswa kumpeleka mtoto hospitali ikiwa:
Mtoto hajapata choo kwa zaidi ya siku tano na anaonyesha maumivu makali.
Kinyesi chake ni kigumu sana, kikavu, au chenye damu.
Mtoto ana tumbo lililovimba na lenye maumivu.
Anapoteza hamu ya kula au anaonyesha dalili za kukosa maji mwilini (dehydration).
