Minyoo sugu ni tatizo la kiafya linalosababishwa na aina fulani ya minyoo ambayo hukaa mwilini kwa muda mrefu bila kutibika kwa urahisi. Mara nyingi, hali hii hutokea pale ambapo minyoo imekuwa sugu kwa dawa za awali au mtu hajamaliza dozi ya matibabu vizuri, hivyo minyoo kuendelea kuishi na kuzaliana mwilini. Tatizo hili linaweza kuathiri afya kwa kiasi kikubwa, hasa pale linapopuuzwa.
Sababu za Minyoo Sugu
Kutotumia dawa kwa usahihi – Kunywa dozi pungufu au kuacha dawa kabla ya muda unaotakiwa.
Kula chakula kisicho safi – Chakula au maji machafu yaliyo na mayai ya minyoo.
Usafi duni wa mwili – Kutonawa mikono baada ya kutoka chooni au kabla ya kula.
Maambukizi ya mara kwa mara – Kuishi au kufanya kazi sehemu zenye mazingira machafu na yenye minyoo.
Kinga dhaifu ya mwili – Wagonjwa wenye kinga ndogo, kama vile wenye maradhi sugu, wana uwezekano mkubwa wa kupata minyoo mara kwa mara.
Dalili za Minyoo Sugu
Maumivu ya tumbo ya mara kwa mara.
Kuharisha au kuvimbiwa mara kwa mara.
Kupungua uzito bila sababu.
Uchovu na kutojisikia vizuri.
Minyoo kuonekana kwenye kinyesi.
Kuwashwa sehemu ya haja kubwa, hasa usiku.
Ngozi kuwa na upele au vipele vinavyosababishwa na baadhi ya aina ya minyoo.
Dawa za Minyoo Sugu
Kuna dawa za hospitali na tiba za asili zinazoweza kusaidia kuondoa minyoo sugu.
1. Dawa za Hospitali
Albendazole – Huchukuliwa mara moja au kwa siku kadhaa kulingana na ushauri wa daktari.
Mebendazole – Dawa inayotumika sana kwa aina nyingi za minyoo.
Praziquantel – Hutibu zaidi minyoo aina ya kichocho na minyoo mingine ya damu.
Ivermectin – Husaidia kwenye aina fulani za minyoo, hasa zinazoathiri ngozi na macho.
Muhimu: Dawa hizi zinapaswa kutumika chini ya ushauri wa daktari ili kuepuka madhara na kuhakikisha zinamaliza minyoo kabisa.
2. Tiba Asili
Kitunguu saumu – Kula vitunguu saumu mbichi asubuhi kabla ya kula kitu kingine.
Papai – Mbegu zake zina sifa ya kuua minyoo tumboni.
Tangawizi – Ina kemikali asilia zinazosaidia kuua minyoo.
Maji ya nazi – Husafisha mwili na kusaidia kuondoa vimelea.
Jinsi ya Kuzuia Minyoo Sugu
Kula chakula kilichoiva vizuri na kilicho safi.
Epuka kunywa maji machafu.
Nawa mikono kwa sabuni kabla ya kula na baada ya kutoka chooni.
Tumia vyoo safi na vya kisasa.
Piga deworming mara kwa mara kulingana na ushauri wa daktari (angalau mara 2 kwa mwaka).
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQs)
Minyoo sugu ni nini?
Ni hali ambapo minyoo huendelea kuishi mwilini kwa muda mrefu bila kuondoka hata baada ya kutumia dawa za awali.
Dalili kuu za minyoo sugu ni zipi?
Maumivu ya tumbo, kupungua uzito, uchovu, na minyoo kuonekana kwenye kinyesi.
Minyoo sugu hutibiwa kwa dawa gani?
Albendazole, Mebendazole, Praziquantel, na Ivermectin chini ya ushauri wa daktari.
Je, dawa za asili zinaweza kuua minyoo sugu?
Ndiyo, kama vile kitunguu saumu na mbegu za papai, lakini zinashauriwa kutumika pamoja na ushauri wa daktari.
Minyoo sugu huambukizwaje?
Kupitia chakula au maji machafu, na usafi duni wa mwili.
Minyoo sugu yanaweza kuathiri watoto?
Ndiyo, watoto wako kwenye hatari kubwa zaidi kutokana na mfumo dhaifu wa kinga na usafi mdogo.
Ninawezaje kuzuia kupata minyoo sugu?
Kwa kula chakula safi, kunywa maji salama, na kunawa mikono mara kwa mara.
Minyoo sugu yanaweza kuleta madhara gani?
Kupoteza damu, kupungua uzito, na kudhoofisha kinga ya mwili.
Je, minyoo huonekana kwenye macho?
Aina fulani ya minyoo kama Onchocerca volvulus huathiri macho, lakini ni nadra.
Minyoo sugu huathiri wanawake wajawazito?
Ndiyo, na yanaweza kuleta upungufu wa damu, hivyo tiba inapaswa kusimamiwa na daktari.
Je, unaweza kupata minyoo tena baada ya kutibiwa?
Ndiyo, ikiwa hutazingatia usafi na kuishi mazingira hatarishi.
Ni mara ngapi mtu anapaswa kumeza dawa za minyoo?
Mara mbili kwa mwaka, au kulingana na ushauri wa daktari.
Mbegu za papai zinatibu vipi minyoo?
Zina viambata vya asili vinavyoua minyoo na kusafisha tumbo.
Minyoo husababisha harufu mbaya ya mdomo?
Ndiyo, hasa kutokana na sumu zinazozalishwa na minyoo tumboni.
Je, minyoo inaweza kuenea kupitia kugusana?
Hapana kwa aina nyingi, isipokuwa kwa mayai yanayoenezwa kupitia mikono michafu.
Minyoo sugu huchunguzwaje?
Kupitia kipimo cha kinyesi, damu, au vipimo maalum vya hospitali.
Je, minyoo husababisha upele kwenye ngozi?
Ndiyo, baadhi ya aina husababisha vipele au madoa kwenye ngozi.
Dawa ya minyoo inapaswa kumezwa na chakula gani?
Wengi hupendekezwa kumeza na chakula chenye mafuta kidogo ili kuongeza ufyonzwaji.
Minyoo sugu yanaweza kuathiri moyo?
Kwa nadra sana, lakini baadhi ya aina ya minyoo yanaweza kuathiri viungo mbalimbali ikiwa hayatatibiwa mapema.
Je, minyoo yanaweza kuua?
Ndiyo, iwapo hayatatibiwa na kuleta matatizo makubwa ya lishe na damu.
