Reflux ya asidi ni hali ambapo asidi ya tumboni hupanda hadi kwenye umio (esophagus), na kusababisha hali ya kuungua kifuani (heartburn), uchungu kooni, na matatizo ya kumeng’enya chakula. Watu wengi hupatwa na reflux mara kwa mara, lakini hali hii ikizidi kuwa ya kawaida inaweza kusababisha matatizo makubwa ya kiafya kama vile vidonda vya koo, Barrett’s esophagus, au saratani ya umio.
1. Tiba za Kiasili na Njia za Kawaida za Nyumbani
a. Kunywa maji ya uvuguvugu
Husaidia kurudisha asidi tumboni haraka na kupunguza kuchomeka kifuani.
b. Tangawizi
Tangawizi ina uwezo wa kupunguza maumivu ya tumbo na kuchochea mmeng’enyo wa chakula. Unaweza kunywa chai ya tangawizi.
c. Aloe vera
Jeli ya aloe vera husaidia kutuliza njia ya mmeng’enyo wa chakula na kupunguza uchungu unaosababishwa na asidi.
d. Kula milo midogo midogo mara kwa mara
Badala ya kula milo mikubwa mitatu, kula milo midogo mara nne hadi tano kwa siku ili kupunguza shinikizo tumboni.
e. Epuka kulala mara baada ya kula
Subiri angalau masaa 2–3 kabla ya kulala ili kuruhusu chakula kumeng’enywa vizuri.
f. Inua sehemu ya juu ya kitanda
Kuweka mto mkubwa au kuinua sehemu ya juu ya kitanda husaidia asidi isirudi kwenye koo usiku.
2. Mabadiliko ya Maisha
Punguza uzito: Uzito kupita kiasi huongeza presha kwenye tumbo, na hivyo kuchangia kurudi kwa asidi.
Acha kuvuta sigara: Sigara huathiri misuli ya umio inayozuia asidi kurudi juu.
Epuka pombe, kahawa, soda na vyakula vya kukaanga: Vinaweza kuchochea kutolewa kwa asidi nyingi tumboni.
Kula polepole na kutafuna vizuri: Hupunguza presha ya tumbo na kurahisisha mmeng’enyo.
3. Tiba za Dawa kutoka Hospitali au Duka la Dawa
a. Antacids
Hizi ni dawa zinazosaidia kupunguza asidi tumboni papo hapo. Mfano ni Maalox, Gaviscon, na Tums.
b. H2 blockers
Huzuia utengenezaji wa asidi kwa kiasi fulani. Mfano: Ranitidine, Famotidine.
c. Proton Pump Inhibitors (PPIs)
Dawa hizi hupunguza kwa kiasi kikubwa uzalishaji wa asidi tumboni. Mfano: Omeprazole, Esomeprazole, na Lansoprazole.
d. Prokinetics
Husaidia chakula kusonga haraka kutoka kwenye tumbo kwenda kwenye utumbo na kupunguza uwezekano wa asidi kurudi juu. Mfano: Metoclopramide.
Tahadhari: Dawa zote ni muhimu zitumike chini ya uangalizi wa daktari ili kuepuka madhara ya muda mrefu au matumizi mabaya.
4. Tiba ya Upasuaji (Endapo Tiba Nyingine Zitashindwa)
Katika baadhi ya matukio sugu, daktari anaweza kupendekeza upasuaji kama vile fundoplication, ambao husaidia kuimarisha valve ya chini ya umio ili kuzuia asidi kurudi juu.
