Ugonjwa wa ngiri, ambao kitaalamu hujulikana kama hernia, ni hali ambapo kiungo cha ndani cha mwili husukumwa kupitia uwazi au udhaifu katika misuli au tishu zinazoshikilia kiungo hicho. Kwa wanaume, aina ya ngiri inayojitokeza kwa wingi ni inguinal hernia, ambapo sehemu ya utumbo au mafuta huingia katika mfereji wa nyonga kuelekea kwenye korodani.
Ngiri ni tatizo linaloonekana kuwa dogo mwanzoni, lakini likiachwa bila matibabu linaweza kusababisha madhara makubwa kwa afya ya mwanaume.
Madhara Makubwa ya Ugonjwa wa Ngiri
Maumivu Makali ya Sehemu ya Tumbo au Kinena
Maumivu huongezeka unapoinama, kunyanyua vitu vizito au kupiga chafya.Kuvimba kwa Korodani
Korodani moja au zote huweza kuonekana kubwa kutokana na msukumo wa utumbo.Kutopata Watoto (Ugumba wa Muda au wa Kudumu)
Ngiri inaweza kusababisha shinikizo kwenye mirija ya uzazi ya mwanaume (vas deferens), hivyo kuathiri uzalishaji wa mbegu.Kupungua kwa Uwezo wa Kiume (Sexual Dysfunction)
Maumivu au usumbufu kutokana na ngiri huathiri uwezo wa mwanaume kujihusisha kimapenzi.Kuharibika kwa Utumbo (Strangulated Hernia)
Endapo sehemu ya utumbo itabanwa sana na kukosa damu, inaweza kuoza na kuhitaji upasuaji wa haraka. Hii ni hali ya dharura ya kiafya.Kuharisha au Kukosa Choo
Msukumo wa ngiri kwenye utumbo huweza kuzuia mzunguko wa kawaida wa chakula na kusababisha matatizo ya mfumo wa mmeng’enyo.Kuhisi Uvivu au Uchovu Mkubwa
Mwanaume anaweza kuhisi kutokuwa na nguvu au kushindwa kufanya kazi kutokana na maumivu na usumbufu.Kujisikia Kichefuchefu na Kutapika
Dalili hizi hujitokeza endapo ngiri imefikia kiwango cha hatari (obstructed hernia).Kupungua kwa Ufanisi Kazini
Maumivu na kutojiamini kutokana na uvimbe au maumivu huathiri uzalishaji wa kazi au shughuli za kila siku.Msongo wa Mawazo na Hali ya Kukosa Amani
Madhara ya ngiri yanaweza kusababisha hali ya wasiwasi na kujitenga kijamii, hasa ikiwa mtu anapata maumivu au anatamani kuficha hali yake.
Tahadhari
Usivute vitu vizito sana bila msaada.
Epuka kuongezeka uzito kupita kiasi.
Usijizuie choo au kukohoa mara kwa mara.
Wahi hospitalini ukiona uvimbe usio wa kawaida kwenye kinena au korodani.
Maswali na Majibu (FAQs)
Ngiri ni nini?
Ngiri ni hali ambapo kiungo cha ndani husukumwa kupitia tishu dhaifu au uwazi katika misuli, hasa sehemu ya kinena au tumbo.
Ngiri inapatikana kwa watu wa aina gani?
Inapatikana zaidi kwa wanaume, lakini pia inaweza kuwapata wanawake na watoto wachanga.
Je, ngiri inaweza kujitibu bila upasuaji?
Kwa kawaida hapana. Mara nyingi upasuaji ndio tiba ya kudumu na salama zaidi.
Ngiri inaweza kusababisha ugumba?
Ndiyo. Ikiathiri mirija ya mbegu, inaweza kuathiri uwezo wa mwanaume kuzaa.
Dalili kuu ya ngiri ni nini?
Uvimbe au hali ya kujaa sehemu ya kinena, hasa unapoinama au kunyanyua vitu vizito.
Ngiri huleta maumivu ya aina gani?
Maumivu makali au ya kuja na kuondoka hasa unapofanya kazi ngumu au kusimama kwa muda mrefu.
Ngiri huweza kuathiri korodani?
Ndiyo, huweza kusababisha korodani kuvimba na kuwa na maumivu.
Je, kuna dawa za asili za kutibu ngiri?
Hakuna dawa ya asili iliyo thibitishwa kutibu ngiri kikamilifu. Upasuaji bado ni njia salama zaidi.
Ngiri ni hatari kwa maisha?
Inaweza kuwa hatari sana ikiwa sehemu ya utumbo itabanwa na kukosa damu (strangulation).
Je, upasuaji wa ngiri ni salama?
Ndiyo. Ni mojawapo ya upasuaji rahisi na wa mafanikio makubwa endapo utafanywa mapema.
Ngiri inaweza kurudi baada ya upasuaji?
Inawezekana lakini si mara kwa mara. Kujitunza vizuri baada ya upasuaji hupunguza hatari hiyo.
Watoto wanaweza kupata ngiri?
Ndiyo. Hasa watoto wa kiume waliozaliwa kabla ya wakati (preterm).
Ngiri inasababishwa na nini?
Sababu kuu ni misuli dhaifu, uzito mkubwa, kushinikiza choo, au kuhema kwa nguvu kwa muda mrefu.
Ni umri gani wa hatari zaidi wa kupata ngiri?
Wanaume wa umri wa miaka 30 hadi 50 huwa katika hatari zaidi, ingawa inaweza kuwapata watu wa rika lolote.
Ni muda gani wa kupona baada ya upasuaji wa ngiri?
Kwa kawaida wiki 2–6, kulingana na aina ya upasuaji na hali ya mgonjwa.
Ngiri huweza kuzuia kwenda haja?
Ndiyo, hasa ikiwa imefikia hatua ya kuzuia mzunguko wa utumbo (bowel obstruction).
Je, mazoezi huweza kusaidia kuzuia ngiri?
Ndiyo, mazoezi ya tumbo ya kuimarisha misuli husaidia lakini yaepukwe kwa mtu mwenye ngiri tayari.
Ngiri husababisha matatizo gani kazini?
Huzorotesha uwezo wa kufanya kazi kwa sababu ya maumivu au kutokuwepo kazini mara kwa mara.
Je, mwanamke anaweza kuambukizwa ngiri kutoka kwa mwanaume?
La hasha. Ngiri si ugonjwa wa kuambukiza.
Ngiri husababisha upungufu wa nguvu za kiume?
Inawezekana endapo itaathiri mishipa au korodani. Hali hii hutibika kwa wakati sahihi.
